Jackie
Recensie

Jackie (2012)

Carice en Jelka van Houten worden opgescheept met een lichtelijk labiele Holly Hunter in een Nederlandse roadmovie geschoeid op Amerikaanse leest.

in Recensies
Leestijd: 4 min 12 sec
Regie: Antoinette Beumer | Cast: Carice van Houten (Sofie), Jelka van Houten (Daan), Holly Hunter (Jackie), Jeroen Spitzenberger (Joost), Hayo Bruins (Robert), e.a.| Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2012

Nog geen jaar na Rabat dient zich alweer een volgende roadmovie van Nederlandse makelij aan. Ditmaal niet gesitueerd op het Europese vasteland maar in een gebied dat in dit genre regelmatig is verkend: het zuidwesten van de Verenigde Staten. De personen achter het stuur zijn wel Nederlanders: de zussen Carice en Jelka van Houten nemen de honneurs waar. Gecombineerd met haar rol in Game of Thrones kan deze film voor Carice mogelijk definitief voet aan de grond in Hollywood betekenen, maar voor het Nederlandse publiek voor wie deze film in eerste instantie is gemaakt, is het vooral mooi te zien dat Jelka qua acteervermogen nauwelijks voor haar zus onderdoet.

De Van Houtens spelen de tweelingzussen Sofie en Daan, die zijn grootgebracht door een Nederlands homokoppel. De twee zijn weliswaar op dezelfde dag geboren en samen opgegroeid, maar lijken meer verschillen dan overeenkomsten te hebben: Sofie is een carrièregedreven controlfreak en Daan een dromerig typje dat confrontaties het liefst uit de weg gaat. Wanneer hen het nieuws bereikt dat hun biologische moeder in de Verenigde Staten in het ziekenhuis is opgenomen, reageren ze allebei dan ook totaal anders. Een ontmoeting met deze vrouw is voor Daan een lang gekoesterde droom, terwijl Sofie daar juist totaal geen behoefte aan heeft. Ondanks Sofies bezwaren belanden ze samen in Amerika, waar ze kennismaken met de even zwijgzame als onverzorgde Jackie. Medische omstandigheden verhinderen haar te rijden of vliegen, wat erin resulteert dat de tweelingzussen haar in de krakkemikkige camper waarin ze woont naar een revalidatieoord in New Mexico rijden.

Zoals het genre voorschrijft brengt de reis confrontaties met zich mee, maar zorgt hij er tevens voor dat de twee zussen uiteindelijk dichter bij elkaar komen. Hiervoor laat het plot ze soms wel erg makkelijk over bepaalde zaken heen stappen. Ook hun houding verandert snel, gegeven de tijdsduur waarin de film zich afspeelt. Echter, dit soort kritiek is niet zozeer van toepassing op de film als wel op het volledige roadmoviegenre, waaruit rijkelijk wordt geput. Jackie is overduidelijk gemodelleerd naar Amerikaanse genregenoten als Thelma & Louise, maar door de Nederlandse draai en de menselijke kern hoeft hij zeker niet als een slap aftreksel te worden beschouwd. Het is echter jammer dat de film niet alleen de vaste clichés van het genre hergebruikt, maar ook de stereotypen. Een willekeurige aanrandingspoging zorgt dan ook voor een van de meest ongemakkelijke uitgevoerde scènes van de film.

Het meest voor de hand liggende maar daardoor niet minder belangrijke verkoopargument van Jackie is uiteraard de casting van Carice en Jelka van Houten. De kroonprinses van de Nederlandse cinema laat zich van haar gebruikelijke beste kant zien en verzorgt met haar cynische opmerkingen een groot deel van de humor, maar het samenspel lijkt tevens het beste naar boven te halen in haar zus. Hun rollen zouden op maat geschreven zijn en in zekere mate kunnen deze inderdaad worden gezien als een verlengstuk van hun imago, maar beiden zetten wel degelijk volwaardig uitgewerkte personages neer, inclusief gebreken. Mooi is bijvoorbeeld hoe hun persoonlijkheid tot uiting komt in het Engels dat ze bezigen tegen hun nieuw gevonden moederfiguur. Geen van beiden spreekt de taal foutloos, maar bij Sofie hoor je vooral haar zelfverzekerdheid terwijl het lichtelijk onbeholpen Engels van Daan juist haar naïeve trekjes benadrukt.

In het middenstuk maakt Jackie nogal eens een richtingloze indruk, waarbij soms niet helemaal duidelijk wordt wat het doel is van bepaalde passages. Zo is er een scène waarin de camper in de woestijn strandt met een lege brandstoftank. Een gefrustreerde Sofie trekt er daarom met een jerrycan op uit om ergens benzine te gaan halen. Midden op de dag in woestijngebied, zonder water of hoofdbedekking. De film komt op dat moment akelig dicht bij de werkelijkheid, aangezien twee Nederlanders afgelopen augustus in dit gebied onder vergelijkbare omstandigheden aan hun einde kwamen. De scène lijkt aan te sturen op gepaste ernst, maar kiest er uiteindelijk toch maar voor om lollig te doen. Met de kennis van wat er nog geen jaar geleden in de kranten stond, blijkt het niet de meest tactvolle scène.

Maar waar veel roadmovies moeite hebben met een passend slotakkoord, daar slaat Jackie juist toe. In het sterkste deel van de film wordt al het voorgaande in het juiste perspectief geplaatst en krijgt zelfs de titel extra betekenis. Hoewel zij misschien lichtelijk geforceerd is, werkt de verzustering van Sofie en Daan goed en is het niet moeilijk hier volledig in mee te gaan. Naast hun transformatie kruipt ook Jackie door hun gezelschap steeds meer uit haar sociale isolement. Oscarwinnares Holly Hunter brengt dit volkomen geloofwaardig, wat geen geringe prestatie is gezien de grote labiliteit van het personage in het begin. Haar manier van acteren botst weliswaar met die van de Nederlandse dames, maar dat maakt de film er alleen maar natuurgetrouwer op. Daarbij: hoe vaak zie je tegenwoordig nog films met drie goed uitgevoerde vrouwenrollen?