Orphan
Recensie

Orphan (2009)

Keurige horrorthriller over een geadopteerde wees die niet zo onschuldig is als ze lijkt. Isabelle Fuhrman geeft op schitterende wijze gestalte aan het “enfant du diable”.

in Recensies
Leestijd: 3 min 47 sec
Regie: Jaume Collet-Serra | Cast: Isabelle Fuhrman (Esther), Peter Sarsgaard (John Coleman), Vera Farmiga (Kate Coleman), Aryana Engineer (Max), Jimmy Bennett (Daniel), CCH Pounder (Sister Abigail) e.a. | Speelduur: 123 minuten | Jaar: 2009

Het Russische weeskind Esther is een bijzonder gemanierd meisje. Ze is intelligent, maakt de mooiste schilderijen en kan met het bespelen van een piano prima uit de voeten. Het immer in ouderwetse jurkjes gestoken kind lijkt zich zelfs te kunnen afsluiten voor haar afgrijselijke verleden, waarin haar ouders bij een brand om het leven kwamen. Liefhebbers van horrorthrillers weten echter dat dit soort kinderen een bepaalde rol binnen het genre vervullen en dat deze schijnbare onschuld een voorteken is van een hoop narigheid. In is dat niet veel anders. De nog jonge actrice Isabelle Fuhrman geeft op schitterende wijze gestalte aan Esther, die zich gaandeweg ontpopt tot een ‘enfant du diable’.

Het gedonder begint wanneer John en Kate Coleman besluiten om een weeskind te adopteren. Beiden hebben een zware tijd achter de rug als gevolg van het verlies van hun ongeboren kind. Kate wordt nog altijd geteisterd door nachtmerries en ook John ondervindt de schade die het verlies aan hun huwelijk aanricht. Wanneer ze in een plaatselijk weeshuis Esther tegen het lijf lopen, voelen ze zich onmiddellijk op een vreemde manier aangetrokken tot de wees. Het stel besluit Esther op te nemen in hun gezin dat bestaat uit zoon Daniel en dove dochtertje Max. Aanvankelijk reageert Max nog wel enthousiast op de komst van de nieuweling, maar Daniel vindt haar maar vreemd. Een reeks gebeurtenissen versterkt ook bij Kate het vermoeden dat er iets goed mis is, maar haar waarschuwingen worden in de wind geslagen.

In een woordloze scène tussen het dove dochtertje Max en moeder Kate, wordt duidelijk dat regisseur Jaume Collet-Serra () het brandpunt van op de moeder-dochterrelatie heeft gezet. De regisseur houdt zijn publiek voor dat áls deze relatie op scherp komt te staan, dit onlosmakelijk desastreuze gevolgen zal hebben. Vera Farmiga had dat moeten weten. In het in 2007 verschenen kreeg de actrice het al in een vergelijkbare verhouding aan de stok met een satanisch kind, dat haar met zijn manipulatieve praktijken een depressie bezorgde. heeft veel gemeen met de opzet van dat verhaal, maar is een stuk spannender.

benutte de ruimte rond het titelpersonage met oninteressante zijwegen die met het personage van Sam Rockwell te maken hadden, waardoor de film op het spanningsvlak wat te kort schoot. Jaume Collet-Serra doet dat niet, zijn focus ligt duidelijk op het creëren van een onderhuidse spanning. Tijd voor nutteloze subplotjes is er nauwelijks en ook tenenkrommende clichés worden grotendeels gemeden. Een vrijpartij in de keuken (die natuurlijk niet onopgemerkt blijft), voelt dan ook aan als een kleine uitglijder. Blijkbaar kon of wilde de regisseur dit zijn publiek niet onthouden. Hierdoor lijkt soms een opeenvolging van effectieve en minder effectieve scènes te zijn, waarbij puntsgewijs een lijst met genrekenmerken wordt afgewerkt.

Dit soort platte passages staan in schril contrast met de scènes die wél effectief zijn.
Zo weet Collet-Serra van een speeltuin in de sneeuw een griezelige plek te maken door de camera een houten speelkasteel door te laten sluipen. Van diezelfde cameravoering wordt dankbaar gebruik gemaakt in het huis van John en Kate, waarbij vanachter deuren, hoeken en trappen wordt gefilmd. Het effect is dat voortdurend de vraag rijst waar Esther zich bevindt en wat ze uitvoert.

Vera Farmiga en Peter Sarsgaard leveren in prima acteerprestaties en hun personages komen geloofwaardig genoeg over om door te kunnen gaan als de adoptieouders van Esther. De beste bijdragen komen echter van de drie kinderen, van wie Isabelle Fuhrman met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Het Russische weeskind dat Fuhrman neerzet is zelfs van een aantal kleine laagjes voorzien. Het ene moment is ze zachtaardig en meegaand, het andere moment uit ze haar woede met gilbuien. Haar duistere kant voelt net zo koud aan als het besneeuwde landschap waarin is gesitueerd. Het is niet mogelijk is om van een dergelijk kind geen rillingen te krijgen. Misschien is het daarom niet zo gek dat Isabelle Fuhrman is gecast voor de tv-film van .

Rest natuurlijk de grote vraag wát er mis is met Esther. Het antwoord op die vraag laat verrassend lang op zich wachten en zal waarschijnlijk niet iedereen kunnen behagen. Na de plotwending laat de teugels vieren, waardoor de lang vastgehouden spanning voor een deel verloren gaat in ongecompliceerd geweld. Helemaal onbevredigend is dat ‘kinderspel’ niet.