The Informant!
Recensie

The Informant! (2009)

Moeten we huilen of lachen? Een serieus onderwerp was zelden zo grappig. Soderberghs nieuwste zit boordevol hilariteit, absurditeit en onverwachte plotwendingen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 49 sec
Regie: Steven Soderbergh | Cast: Matt Damon (Mark Whitacre), Melanie Lynskey (Ginger Whitacre), Scott Bakula (Brian Shepard), Thomas F. Wilson (Mark Cheviron), Joel McHale (Robert Herndon), e.a. | Speelduur: 108 minuten | Jaar: 2009

Schaduwboekhoudingen, fraude, corruptie en meer van die ellende. Geen ingrediënten voor een komische film, en al helemaal geen ingrediënten voor een hilarische film. The Informant! kaart een akelig onderwerp aan in een film waarbij de kijker regelmatig twijfelt of hij moet huilen of lachen. De vele sitcomsterren en comedians die de film rijk is, allen overigens met heel serieuze rollen, dragen hier alleen maar aan bij. Maar zelfs de gebeurtenissen waar wij eigenlijk alleen om zouden moeten huilen, brengt Soderbergh ons zo subliem, dat wij blijven genieten. Ook al snappen we er op een gegeven moment geen bal meer van.

Het uitgangspunt van The Informant! nodigt uit om de film te vergelijken met The Insider, die geweldige film van Michael Mann waarin Russell Crowe er alles aan doet de tabaksindustrie van binnen uit op te rollen. Toch gaat deze vergelijking totaal niet op. Ondanks het overeenkomstige uitgangspunt houdt The Informant! het geheel zeer luchtig. De film is constant hilarisch en bij vlagen zeer absurdistisch. The Informant! ademt eigenlijk aan alle kanten een sfeer die bij de filmbroers Coen past. En niet alleen de sfeer is typisch Coen, ook het verhaal en de personages hebben vele Coen-kenmerken, denk hierbij aan onwaarschijnlijk absurde plotwendingen en een zeer serieuze, maar lachwekkende FBI. Alleen het grove taalgebruik blijft achterwege.

The Informant! vertelt het waargebeurde verhaal van Mark Whitacre, die in de jaren negentig aan de bel trok toen de fraude binnen zijn bedrijf de spuigaten uit begon te lopen. En dit terwijl hij zelf bij de top van het bedrijf hoorde. Nadat hij met de schokkende gegevens naar buiten was gekomen, werd Whitacre door de FBI gevraagd om hen door middel van afluisterapparatuur te helpen de complete top van het bedrijf op te rollen. Dit vormt het begin van een reeks bizarre gebeurtenissen waarbij de plotwendingen elkaar in hoog tempo opvolgen. En dit alles wordt ondersteund door de voice-over van Whitacre zelf, die de helft van de tijd over zinloze randzaken praat en de rest van de tijd alles bij elkaar liegt.

Soderbergh speelt met een heel leuk gegeven: de onbetrouwbare verteller. Vrijwel geen seconde laat de film de kijker vrij om zelf even na te denken. Elke stilte wordt vol gekwebbeld door Whitacre. Zelf als andere personages aan het woord zijn ratelt hij er regelmatig lustig doorheen. The Informant! is in zekere zin een onemanshow van Matt Damon. En nog een uitzonderlijk goede ook. Matt Damon, die een lange weg heeft moeten gaan van knapste man ter aarde (volgens People magazine in 2007) naar de pafferige Mark Whitacre, speelt de sterren van de hemel in één van zijn beste acteerprestaties tot nog toe.

Voor de kijker blijft het lange tijd totaal onduidelijk waar het Whitacre om te doen is. Wil hij het bedrijf de afgrond in werken of wil hij het overnemen? Doet hij alles voor de FBI of toch voor zichzelf? Wat Whitacre echt beweegt blijft onduidelijk. Als iemand hem vraagt waarom hij alsmaar blijft liegen, zegt hij niet te weten hoe te moeten stoppen. Hierdoor is identificatie met zijn personage vrijwel onmogelijk, waardoor de kijker heel erg op afstand blijft. Maar van die afstand kunnen wij niets anders dan genieten. Met de handen in het haar