La Fille du RER
Recensie

La Fille du RER (2009)

Een leugen van een jonge vrouw leidt tot een ware mediahype en zet Frankrijk eventjes op zijn kop.

in Recensies
Leestijd: 3 min 20 sec
Regie: André Téchiné | Cast: Emilie Dequenne (Jeanne), Catherine Deneuve (Louise), Nicolas Duvauchelle (Franck), Michel Blanc (Samuel Bleistein), e.a. | Speelduur: 105 minuten | Jaar: 2009

In 2004 was Frankrijk een korte tijd in rep en roer over een jong meisje dat - naar later bleek - vals aangifte deed van een antisemitisch getinte aanval die ze in een trein tussen het Parijse centrum en de buitenwijken te verduren zou hebben gehad. Gefascineerd door de gewelddadigheid van de daad van de jonge vrouw zelf (compleet met zelftoegebrachte snijwonden), maakte Téchiné een artistieke interpretatie van de oorzaak en gevolgen van deze buitensporige situatie.

Een belangrijk uitgangspunt voor de karakterschets van de protagonist van de film, de jonge Jeanne, bestaat uit een typisch boy-meets-girlverhaal. Zij woont, betrekkelijk onbezorgd, samen met haar moeder langs een van de RER-spoorlijnen in een buitenwijk van Parijs. Haar favoriete bezigheid is op een paar rollerblades over het Parijse asfalt glijden, gewapend met een cd-speler en een koptelefoon. Een nieuwe baan en de betrekkelijke rust zijn snel verdwenen vanaf het moment dat Jeanne de eveneens skatende en aantrekkelijke Franck ontmoet. De romance neemt een hoge vlucht en - overladen met regieaanwijzingen in die richting - mondt uit in een drama. Het resultaat: meisje draait enigszins door met alle gevolgen van dien.

De film slingert, net als het daardoor bijna metaforisch aandoende geskate, tussen allerlei symboliek en thema’s door, zonder daadwerkelijk iets te beroeren. Het script lijkt ook niet veel goeds te bieden. Enerzijds is er de vrij rechtlijnige uitwerking van de mislukte liefde tussen de twee jongeren en de oppervlakkige benadering van de gevolgen van haar leugens, wat door het toedoen van de media een bijna opzichzelfstaande ontwikkeling is. Anderzijds zijn het de vele nevenverhaallijnen en veelheid aan personages die de film een algemeen en onuitgewerkt karakter bezorgen. Joodse thematiek, de oude liefde, mislukte relaties – van alles wordt erbij gehaald, maar werkelijk niets lijkt uitgewerkt. De lichtheid en onvoorspelbaarheid die Téchiné zijn hoofdpersonage lijkt te willen geven zijn helaas ook van toepassing op de gehele film en laten deze letterlijk oplossen in het niets.

Qua regie is de film vol van veelbetekenende, maar vooral veelbelovende blikken en aanwijzingen die in de meeste gevallen wederom tot niets leiden. Het blijft dan ook veelal onduidelijk wat de regisseur wil doen of zeggen. Téchiné lijkt je op het verkeerde been te willen zetten en vervolgens op een ander verkeerd been zodat nooit duidelijk wordt wat de juiste gedachtegang omtrent deze film zou moeten zijn.

De enige heldere structuur, los van het eenduidige liefdesverhaal en de parallellen met de historische feiten, is die van de tweedeling, aangegeven met de niet mis te verstane, in zwart-wit en full screen geprojecteerde hoofdstuktitels ‘Omstandigheden’ en ‘Gevolgen’. Ook deze pontificale aanduidingen houden een belofte in van iets groots, maar ook hier blijft de uitwerking marginaal. De regie is inconsequent met betrekking tot de acteurs en hun spel, maar ook zeker wat betreft het camerawerk en de overgang van de scènes: er wordt veel gewisseld in intensiteit, tussen subjectiviteit en objectiviteit van het perspectief, maar ook hier staat veel op zichzelf en dient totaal geen doel. Veel onconventioneel camerawerk levert daarentegen wel visueel mooie momenten op, die je als mooie vondsten zou kunnen waarderen, zoals de in beeld gebrachte internetchat met webcams tussen de twee jonge geliefden, die bijzonder mooi is gekadreerd.

La Fille du RER is een vrij zwakke creatie van André Téchiné, toch niet de minste binnen de Franse cinema. Hij lijkt zich in deze film te veel te willen concentreren op het bijzondere karakter van de hoofdpersoon als mogelijke legitimiteit van haar daad, maar trekt daarvoor teveel uit de kast om het zo onopvallend mogelijk te doen. Het resultaat is vrij paradoxaal en het is dan ook jammer dat een misschien wel veel interessanter thema binnen de historische context van deze film beperkt blijft tot een enkele opmerking van een van de personages dat het de staat is die de hele RER-affaire heeft geschapen en niet de onfortuinlijke vrouw.