All You Need Is Me
Recensie

All You Need Is Me (2016)

Een intrigerend, maar ongrijpbaar document over kunstenaar Aad Donkers die langzaam de greep op zichzelf verliest.

in Recensies
Leestijd: 3 min 4 sec
Regie: Wim van der Aar | Speelduur: 85 minuten | Jaar: 2016

Hedendaagse kunstenaars willen wel eens vergeten dat naast het interpreteren van de werkelijkheid ook nog zoiets bestaat als het weergeven van de werkelijkheid. Het was lange tijd niet hip in kunstenaarskringen om te schilderen wat je ziet. Het moest gaan om een gestileerde weergave van het onderwerp, waarbij het draait om het oproepen van associaties en de vrije interpretatie van de aanschouwer. Met de moderne abstracte kunst hadden de Leidse broertjes Donker helemaal niets. Aad, Gijs en Justus Jonker maakten samen met nog een handjevol andere vakgenoten deel uit van het kunstenaarscollectief After Nature. Begin jaren negentig werkten de drie broers naast afzonderlijk ook samen aan hun doeken. De kunstliefhebber zag in het begin niets in een modern realisme, maar het collectief won geleidelijk aan populariteit. Ze wilden Amerika veroveren en vertrokken naar The Big Apple. Daar maakten ze naam en faam met hun livekunst waarbij ze in het bijzijn van publiek aan hun doeken werkten.

De meest bijzondere van het drietal was toch wel de jongste van het stel, Aad Donkers. Hij bleef na het uiteenvallen van After Nature plakken in New York, mede ingegeven door de liefde. Aad sloeg, zonder dat hij vooraf in haar portemonnee kon kijken, een schathemeltjerijke Amerikaanse aan de haak. Deze Amy voegde zich aanvankelijk bij het collectief, maar werd door zichzelf ook omschreven als de Yoko Ono van After Nature. Aad raakte compleet in de ban van zijn vriendin. Tegelijkertijd groeide ook zijn drugsgebruik en afhankelijkheid van de liefde. Terwijl zijn broers alweer in Nederland vertoefden, bleef Aad zijn Amerikaanse droom maar najagen. De weg naar de onvermijdelijke ondergang van een onconventioneel artistiek genie is onderwerp van de intrigerende documentaire All You Need Is Me onder regie van Wim van der Aar. Waar ging het mis met Aad? Hoe verloor hij de greep op en connectie met de werkelijkheid? Waar was hij helemaal alleen in Amerika naar op zoek en hoe probeerde hij zowel dicht bij zichzelf te blijven als verder van zichzelf verwijderd te raken? Het zijn complexe vragen waar Aads nabestaanden na zijn zelfgekozen dood in 1998 maar geen antwoord op wisten te krijgen.

Van der Aars inspanningen ten spijt, maakt zijn reconstructie van de opkomst en ondergang van Aad Donkers de kijker niet veel wijzer. In een rommelige introductie en door het uitblijven van naamkaartjes onder de geïnterviewde betrokkenen, probeert de filmmaker een chaotisch beeld te scheppen van After Nature en de prominente rol die Aad hierbij innam. Zijn portret opent dan ook als een jongensboek. Niets was het collectief te gek en de inspiratie omsloot hem compleet, omdat het de werkelijkheid was die als voorbeeld diende. Zoals een Volkswagen Kever die op het platteland werd beschilderd met mooie dames en koeien. Van der Aar verengt langzaamaan zijn blik op alleen Aad, omdat hij ondanks de prille liefde steeds meer in een isolement geplaatst wordt. Als deze liefde dan ook nog fout afloopt ontstaat een litteken waar niemand meer omheen kan. Aad verliest zichzelf en dit is een ingewikkeld introvert proces waar ook de documentairecrew maar geen vinger op weet te leggen.

Van der Aar leverde enkele jaren geleden de uiterst fascinerende documentaire De Van Waveren Tapes af, waarbij door middel van gevonden geluidsfragmenten een beeld van een excentriek man ontstaat die in gevecht was met zichzelf en de wereld. Van Aad Donkers is veel beeldmateriaal voorhanden, maar anders dan bij Van Waveren krijg je maar geen grip op de man. Wim van der Aar wekt op momenten wel deze indruk, maar lost deze belofte niet in. All You Need blijft een innemend en biologerend kunstenaarsportret, maar zo concreet als Donkers’ kunst was, zo ongrijpbaar blijft zijn persoon.