Recensie

Aftersun (2022)

Gevoelig coming-of-agedrama over complexe vader-dochterband, met herinneringen aan een zonovergoten zomervakantie.

in Recensies
Leestijd: 3 min 8 sec
Regie: Charlotte Wells | Scenario: Charlotte Wells | Cast: Paul Mescal (Calum Aaaron Patterson), Frankie Corio (Sophie Lesley Patterson), Celia Rowlson-Hall (volwassen Sophie), e.a. | Speelduur: 102 minuten | Jaar: 2022

Calum is in één ding heel goed: een liefdevolle vader zijn voor Sophie, zijn opgroeiende tienerdochter. Waar hij niet mee om kan gaan, is dat hij haar meer wil bieden dan de omstandigheden toelaten. Tijdens een bedrieglijke droomvakantie in de Turkse zon wordt de hechte band van het tweetal geleidelijk overschaduwd door Calums gevoelens van onmacht en spijt. Aftersun is een film over pijn, maar laat ook zien hoe warme herinneringen open wonden weer kunnen helen.

Onbeperkte toegang tot het zwembad, een luxe ligstoel en een polsbandje voor al het lekkers. Het is de all-inclusivedroom van menig millennial, maar in Aftersun wordt de schone schijn van een overvloedige vakantie subtiel doorbroken door de geschakeerde herinneringen van de eigenlijke hoofdpersoon: Calums dochter. De inmiddels volwassen Sophie denkt met gemengde gevoelens van warmte en weemoed terug aan een zomer in de Turkse zon, toen haar vader haar meenam naar een resort dat hij zich eigenlijk niet kon veroorloven.

Calum is een vader van weinig woorden en veel kleine gebaren. Idealistisch als hij is, probeert hij zijn dochter de tijd van haar leven te geven, ook als dat betekent dat hij de regels van het resort op een doorzichtig verhulde manier moet overtreden. Calums geforceerde handigheidjes voelen pijnlijker aan omdat de pientere Sophie zijn schijnvoorstelling allang doorziet. Het elfjarige meisje beleeft haar eerste zomer op de weg naar volwassenheid terwijl ze haar vader met zijn innerlijke demonen ziet strijden.

Sophie is empathisch en vergevingsgezind. Het beste is goed genoeg, probeert ze duidelijk te maken, maar Calum wordt zodanig verteerd door een gevoel van tekortschieten dat hij ook het 'kleine' geluk van een spontane karaokesessie of een oprechte verjaardagswens niet meer kan omarmen. In de ontdekkingsfase van haar leven moet Sophie haar vader overeind houden, in plaats van hij haar.

Sophie woont in het dagelijks leven bij haar gescheiden moeder, waardoor de vakantie van dochter en vader voor beiden een zeldzaamheid is. Naarmate het verblijf in het resort zijn onvermijdelijke einde nadert, slaagt Calum er steeds minder in om zijn emoties onder controle te houden. Het is een verdienste van Paul Mescal (met gedeeld krediet voor de jonge Frankie Corio, die nota bene voor het eerst in een speelfilm acteert) dat een aantal breekbare scènes moeiteloos hun geloofwaardigheid behouden. Het absolute hoogtepunt is een publiek ongemakkelijk karaokeoptreden waarbij Calum het niet kan opbrengen met zijn dochter mee te zingen.

Mescal bewees in de dramaserie Normal People al dat hij een ster is in het vertolken van introverte personages met onderdrukte emoties. Meer dan in het eveneens aanbevolen Normal People kunnen die onderdrukte emoties de beleving van kijkers in Aftersun wel op de proef stellen: tekst en uitleg van de rijk verbeelde gevoelens blijven meermaals achterwege. De Schotse Charlotte Wells houdt in haar regiedebuut ruimte voor dubbele gevoelens, en daarmee voor verschillende interpretaties.

Uiteindelijk verandert die open ruimte dit gevoelige coming-of-agedrama juist in een bescheiden meesterwerk. Hoe innemend de vakantiebeelden ook zijn, de film is eigenlijk een terugblik, een keten van herinneringen. Door het gebruik van een goedkope videocamera zien we van meet af aan al hoe die herinneringen tot stand komen. Wells had die herinneringen kunnen vervormen, ze een hermetisch, 'afgesloten' karakter kunnen geven; in plaats daarvan rest nu de eerlijke vraag of Sophie ooit volledig tot haar vader heeft kunnen doordringen.

Hoe persoonlijk die vraag is, blijkt wel als Wells' semi-autobiografische alter ego in de slotakte zelf in beeld verschijnt, een jaar of twintig na de gebeurtenissen die we in de film te zien krijgen. Dit zijn de herinneringen van de maker, maar in Aftersun nodigt Wells ons uit om met haar mee te voelen.