Samuel in the Clouds
Recensie

Samuel in the Clouds (2016)

Fraai geschoten portret van een skiliftbediende op eenzame hoogte.

in Recensies
Leestijd: 2 min 47 sec
Regie: Pieter van Eecke | Speelduur: 70 minuten | Jaar: 2016

De Chacaltaya, Bolivia. Vanuit de controlekamer van het voormalige skiresort op de hoogste berg van het land kijkt Samuel weemoedig uit over de takellift die jaren geleden nog dagelijks tientallen skiërs naar de top van de gletsjer vervoerde. Vandaag de dag is dat beeld nauwelijks meer voor te stellen. De voorheen hagelwitte, besneeuwde bergtop is veranderd in een grote zandhoop.

Het skiresort was in meerdere opzichten uniek in zijn soort. Niet alleen is het het enige dat je in Bolivia zult vinden, bovendien is het op zo’n vijf kilometer hoogte de hoogste skigelegenheid met liftvoorziening ter wereld. Van de glorie van vroeger is echter weinig meer terug te vinden. De top is verlaten en de krakende houten huisjes, die nog vol staan met oude medailles en memorabilia, ogen vervallen. Het skiresort wordt al jaren gerund door de familie van de vijftiger Samuel, die als hoofdpersoon fungeert in de documentaire van de Belgische regisseur Pieter van Eecke.

Samuels dag begint vroeg, met een vier uur durende voettocht van zijn huis naar het topje van de berg. Hoewel er geen skiërs meer op de berg te bekennen zijn, rijden er dagelijks een aantal bussen met toeristen aan die de top van de berg komen bezoeken. Andere bezoekers zijn internationale wetenschappers, die de voor de hand liggende oorzaak van Samuels kopzorgen aan het licht brengen: de opwarming van de aardbol. Een oplossing voor het probleem is er niet, maar toch probeert Samuel de goden te verzoeken met verschillende rituelen, van het slachten van dieren tot complete fanfares met in klederdracht uitgedoste dansende mannen en vrouwen, wat een aantal even vreemde als mooie plaatjes oplevert.

Wie uit is op mooie plaatjes, is bij deze documentaire dan ook aan het juiste adres, aangezien Van Eeckes film boordevol prachtige, wijde shots van het berglandschap zit. De gletsjer mag dan niet langer besneeuwd zijn, de bergtop biedt nog steeds een aantal adembenemende vergezichten die op het witte doek volledig tot hun recht komen. Visueel is de documentaire dan ook dik in orde, maar de grote kracht schuilt hem echter in de boodschap. Op indrukwekkende wijze wordt een groot maatschappelijk probleem plotseling tastbaar gemaakt, op de kleine, persoonlijke schaal van één man wiens hele manier van leven plotseling onzeker is geworden.

Wat dat betreft is het wellicht jammer dat de afstand tussen de kijker en de hoofdpersoon iets te groot blijft. Hoewel hier en daar toch een aantal persoonlijke onderwerpen aan bod komt – het ongeluk van zijn vader, Samuels eigen aftakelende conditie – zou je na afloop toch nog meer uit Samuel willen trekken. Hij ziet de verandering met lede ogen aan, maar zou hij zich niet meer druk moeten maken om zijn eigen toekomst en die van zijn familie, nu zijn broodwinning op het spel staat? Wat gaat er door de man heen, en wat bezielt hem in hemelsnaam om telkens weer die urenlange tocht naar het topje van de berg te maken?

Ergens is het frustrerend dat we als kijker naar de antwoorden moeten gissen, maar tegelijkertijd is Van Eeckes aanpak juist des te treffender. Soms is het krachtiger om bepaalde zaken onuitgesproken te laten en de beelden het werk te laten doen. Want zeg nou zelf, is er een betere plek om alleen met je gedachten te zijn dan een vijfduizend meter hoge bergtop?