Recensie

The Girl in the Spider's Web (2018)

Gebaseerd op het vierde boek uit de Millennium-reeks. Cyberpunker Lisbeth Salander schakelt over in James Bond-modus.

in Recensies
Leestijd: 3 min 41 sec
Regie: Fede Alvarez | Cast: Claire Foy (Lisbeth Salander), Sylvia Hoeks (Camilla Salander), Sverrir Gudnason (Mikael Blomkvist), Lakeith Stanfield (Edwin Needham), Vicky Krieps (Erika Berger), Stephen Merchant (Frans Balder), Christopher Convery (August Balder), e.a. | Speelduur: 117 minuten | Jaar: 2018

De hernieuwde kennismaking met Lisbeth Salander is even wennen. Het hoofdpersonage uit de mateloos populaire Millennium-boekenreeks van Stieg Larsson en David Lagercrantz wordt in The Girl in the Spider's Web opgeblazen tot haast mythische proporties. Staande voor een groot beeld, oogt ze als een heuse wraakengel - met vleugels die uit haar rug lijken te groeien. Haar gezicht gaat schuil onder de rand van haar zwarte capuchon, terwijl ze nonchalant een sigaretje opsteekt. De missie: mannen die vrouwen (seksueel) misbruiken keihard afstraffen. Om haar wrekersimago kracht bij te zetten, heeft ze ook nog wat witte verf rondom haar ogen aangebracht, als een soort geïmproviseerd superheldenmasker. Maakt dat Lisbeth Salander tot de gedroomde voorvechter van de #metoo-beweging? Je zou het bijna gaan geloven.

De titel lijkt te verwijzen naar een netwerk van roofdieren (lees: pedofielen, verkrachters en andere vrouwenhaters), maar eigenlijk gaat het daar in The Girl in the Spider's Web verrassend weinig over. De film is gebaseerd op het vierde deel uit de Millennium-reeks, dat niet werd geschreven door de Zweedse auteur Stieg Larsson, maar door diens opvolger, de journalist David Lagercrantz. Om heel eerlijk te zijn is het merkbaar dat de materie door andere handen is gegaan, want hoofdpersonage Lisbeth Salander raakt gaandeweg een beetje losgezongen van haar oorspronkelijke besognes.

De 'Spider's' blijken leden van een misdaadsyndicaat - geleid door een kwaadwillende vrouw - dat uit is op heel andere zaken dan seksuele mishandeling. Ze gaan nietsontziend te werk om de codes van een online kernwapenprogramma te bemachtigen, maar cyberpunker én meesterhacker Lisbeth Salander probeert daar natuurlijk een stokje voor te steken. In die hoedanigheid heeft ze iets weg van een vrouwelijke James Bond, die op een dertien-in-een-dozijnmissie achter het geboefte aan wordt gestuurd om hun werelddominantie te verhinderen.

Dat levert een cyberthriller op die bol staat van de absurde wendingen, maar vanwege het hoge tempo en de fraai gechoreografeerde actie wil je nog best wat door de vingers zien. De in Uruguay geboren filmmaker Fede Alvarez (bekend van de Evil Dead-remake en het beklemmende Don't Breathe) showt andermaal zijn talent voor het maken van stijlvolle scènes. Zie bijvoorbeeld hoe Salander over een bevroren meer scheurt, terwijl het ijs achter de wielen van haar motor barst, kraakt en breekt. Wat je ook mag aanmerken op de inhoud van Alvarez' werk: op visueel vlak steken zijn films altijd boven de middenmoot uit.

Een ander voorbeeld is de manier waarop de filmmaker met contrasten speelt. Zo vormt zus Camilla zowel qua karakter als aankleding een exacte tegenhanger van Lisbeth Salander. Een potje schaak in hun jeugdjaren doet zelfs denken aan het naderende onheil dat ook tussen dondergod Thor en zijn broeder Loki ontstond - met het verschil dat blonde haren niet per se staan voor 'goed' en zwarte voor 'kwaad'. Het Nederlands tintje van The Girl in the Spider's Web is om trots op te zijn: Sylvia Hoeks speelt op heerlijk psychopathische wijze de rol van Camilla. Al is het misschien beter om te spreken van een hevig getraumatiseerd personage.

Een nare familiegeschiedenis maakt de drijfveren van zowel Lisbeth als Camilla inzichtelijk, hoewel beiden verschillende wegen zijn ingeslagen. Daarmee voorziet deze Millennium-verfilming in de broodnodige karakterverdieping, al krijgt niet elk personage de aandacht die het verdient. Vijfde wiel aan de wagen is onderzoeksjournalist Michael Blomkvist, die een prominentere plaats in het verhaal had verdiend, maar genoegen moet nemen met de rol van opzichtig plotwerktuig.

Gelukkig weet actrice Claire Foy alle aandacht naar zich toe te zuigen. En ze heeft 'big shoes to fill', zoals de Amerikanen dat zo mooi kunnen zeggen: ze neemt het stokje over van Noomi Rapace en Rooney Mara, die de rol van Lisbeth Salander eerder speelden in respectievelijk de Zweedse en Amerikaanse verfilmingen van de oorspronkelijke Millennium-trilogie. Dat doet ze met verve, want in The Girl in the Spider's Web komt haar veelzijdigheid als actrice bovendrijven. Het is bijna niet te geloven dat dit dezelfde persoon is die ook een gezicht heeft gegeven aan koningin Elizabeth in de Netflix-serie The Crown en aan de vrouw van Neil Armstrong in First Man. De gemene deler: alle drie zijn het krachtige vrouwen die zich niet door mannen de mond laten snoeren. Laat Hollywood daar lering uit trekken.