Amazing Grace
Recensie

Amazing Grace (2018)

Een geweldig gospel-optreden van Aretha Franklin, de Queen of Soul.

in Recensies
Leestijd: 2 min 13 sec
Regie: Sydney Pollack | Cast: Aretha Franklin, C.L. Franklin, James Edward Cleveland e.a. | Speelduur: 87 minuten | Jaar: 2019

Aretha Franklin is de Queen of Soul met haar indrukwekkende stem, geweldige zang en imposante oeuvre. In 1972 was ze op het hoogtepunt van haar roem toen ze besloot terug te keren naar haar wortels in de gospel, de geestelijke muziek van zwarte Amerikanen. Voor de opnames van haar gospelalbum Amazing Grace trad ze twee avonden op in een kerk, zodat de reacties van kerkgangers en de geest van de kerkmuziek authentiek op plaat vastgelegd konden worden. Sydney Pollack werd ingehuurd door Warner Brothers om er een televisieregistratie van te filmen, maar deze werd nooit uitgezonden. Nu is het optreden eindelijk te zien, in de bios nog wel.

Er zijn meerdere redenen dat de film nooit eerder te zien was. De opnames voor de televisie-uitzending waren om technische reden onbruikbaar: omdat Pollack geen klapbord gebruikte tijdens de opnames, bleek het onmogelijk om beeld en geluid synchroon te krijgen. De maar liefst twintig uren aan beeldmateriaal verdwenen in een kluis. Producent Alan Elliott kocht in 2007 de beelden op, om alsnog te proberen de beelden te synchroniseren met het geluid. Dat lukte nu wel.

De film zou in 2011 verschijnen, maar Aretha Franklin klaagde Elliott aan voor het gebruiken van haar beeltenis en muziek zonder haar toestemming, en de film werd niet uitgebracht. In 2015 herhaalde dit proces zich. Pas na het overlijden van Franklin in 2018 gaven haar nabestaanden toestemming voor het uitbrengen van de film, die nu Amazing Grace heet, net als het gelijknamige album dat nog steeds het best verkochte gospelalbum aller tijden is.

Amazing Grace toont Aretha Franklin als een artiest op de top van haar kunnen. Je hoeft absoluut niet religieus te zijn om te genieten van haar overweldigende optreden of je mee te laten voeren door haar vocale talent. De muziek die zij maakt als getuigenis van haar geloof, getuigt tegelijk van haar gave als muzikant. De documentaire (en het album) laten zien hoe het onderscheid tussen gospel en rhythm-and-blues slechts een kwestie van teksten is, en hoe het onderscheid tussen rhythm-and-blues en rock-'n-roll vooral een raciale is geweest. Franklin rockt hier net zo hard als wie dan ook. Niet voor niets zit Mick Jagger ook in de zaal. Het ontzag druipt van zijn gezicht.

Toch wordt haar optreden ook duidelijk in de zwarte Amerikaanse kerkelijke traditie geplaatst, omdat het wordt ingeleid én begeleid door dominee James Edward Cleveland. Aretha's vader, ook dominee, komt tijdens de tweede avond ook nog even aan het woord. Amazing Grace is misschien een simpele registratie van een muzikaal optreden, maar dat optreden is zo rijk en bijzonder dat Amazing Grace zijn titel verdient.