Recensie

The Glorias (2020)

Julie Taymor neemt het leven van activist, journalist en feminist Gloria Steinem onder handen. Ze heeft er een bende van gemaakt.

in Recensies
Leestijd: 3 min 30 sec
Regie: Julie Taymor | Scenario: Julie Taymor en Sarah Ruhl | Cast: Julianne Moore (Gloria Steinem >40 jaar), Alicia Vikander (Gloria Steinem 20-40 jaar), Lulu Wilson (Gloria Steinem Speelduur: 139 minuten | Jaar: 2020

Het optuigen van een biopic is een flinke opgave. Als je van een veelbewogen leven zo veel mogelijk wil behandelen dan dreigt het gevaar van een chronologische opsomming van gebeurtenissen en verschillende acteurs die de hoofdpersoon moeten vertolken. Je kunt er als scenarist ook voor kiezen om een allesbepalend moment uit iemands leven centraal te stellen, maar ja: hoe bed je dit vervolgens in in de context van diens volledige leven?

Vermaard televisie- en theaterregisseur Julie Taymor heeft pijnlijk voelbaar met deze dillema's geworsteld toen ze het leven van journalist, feminist en activist Gloria Steinem onder handen wilde nemen. Taymor heeft besloten om beide genoemde tactieken met elkaar te verenigen en baseerde zich op Steinems autobiografie. Het resultaat is een regelrechte rotzooi, waarbij Taymors ervaring in het theater ook duidelijk naar voren komt, maar het eindresultaat geen goed heeft gedaan. Dan kun je nog Julianne Moore als hoofdrolspeler hebben; als je narratief diffuus en verwarrend is dan wordt het nooit wat.

Steinem groeit op in een buitenwijk van Toledo, in de Amerikaanse staat Ohio. Voor haar altijd optimistisch ogende vader lopen de zaken slecht en het gezin reist veel rond in een caravan. Gloria's moeder is veel ziek en heeft bovendien ernstige psychische klachten. Dit zijn allesbepalende elementen in Steinems verdere schreden als activist en feminist waar Taymor in sneltreinvaart doorheen jaagt en slechts zijdelings aandacht aan besteedt. In plaats van een chronologische 'en toen'-aanpak husselt Taymor verschillende fasen van Steinems leven door elkaar en zien we maar liefst vier actrices aan haar gestalte geven. Het komt vooral over als interessantdoenerij.

Naast Moore, die veel te weinig schermtijd heeft en mag openen met een proloog, zien we Alicia Vikander een jonge Gloria spelen. Ze heeft kennelijk interesse in journalistiek (een bewuste woordkeuze, omdat haar motivatie nauwelijks duidelijk wordt) en maakt faam met een undercoverreportage bij Playboy. Hoewel de oplage van het tijdschrift daardoor opleeft, zorgt haar artikel voor diverse rechtszaken en is het koren op de molen van haar mannelijke collega's. Zij bestempelen haar schrijfstijl als mannelijk en zij is nou eenmaal 'die ene knappe vrouwelijke journalist die eens per jaar opdook'.

Het tijdschrift stuurt Steinem naar India, waardoor we eindelijk wat meer te weten komen over wat de journalist drijft. Door de schrijnende situatie van vrouwen in lagere kasten op het platteland wordt Gloria bewust van de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en begint ze zich te interesseren voor mensenrechten. Taymor holt echter ook door deze voorvallen heen en vermengt archiefbeeld met nagespeelde scènes. Deze steken zo schril tegen elkaar af dat het eruit ziet als een goedkope B-film. Dieptepunt is archiefbeeld van CNN waarin we de rug van Larry King zien. De presentator kijkt naar een moderne opname van Moore die in het beeld is geplakt.

Er zijn nog meer potsierlijke scènes aan te wijzen. Zo laat Taymor Vikander en Moore regelmatig met elkaar van gedachten wisselen en combineert ze zwart-wit met kleur. Als leidmotief zien we Steinem veelvuldig op reis en achter ramen van bussen en auto's plaatsnemen. Wat Taymor er precies mee tracht te zeggen blijft onduidelijk. Het is te prijzen dat de filmmaker geen traditionele biografie heeft willen maken, maar ze vliegt uit de bocht met theatrale gevisualiseerde gedachtestromen en tegeltjeswijsheden als 'ik ben niet getrouwd en heb geen kinderen, want ik paar niet in gevangenschap'.

Uiteindelijk richt Steinem het nog steeds bestaande feministische tijdschrift Ms. op en trouwt alsnog, met de vader van acteur Christian Bale. De echte Gloria Steinem is inmiddels ver in de tachtig en roerde zich nog in de vrouwenmarsen als protest tegen de aanstelling van de bijna ex-president Donald Trump. Het probleem is dat The Glorias, zoals de titel onbewust doet vermoeden, lijdt aan een meervoudigpersoonlijkheidsstoornis. De film vliegt werkelijk alle kanten op en Steinem is als filmpersonage niet consistent. Daar kan zelfs de grandioze Julianne Moore niets aan veranderen.