Recensie

Feast (2021)

Onevenwichtige, maar interessante experimentele film van Nederlandse bodem.

in Recensies
Leestijd: 2 min 25 sec
Regie: Tim Leyendekker | Scenario: Tim Leyendekker, Gerardjan Rijnders | Cast: Eelco Smits (Hans/Fred), Koen van Kaam (Wim/Marcel), Kuno Bakker (Peter/Joost), Trudi Klever (politiemedewerker), e.a. | Speelduur: 85 minuten | Jaar: 2021

In deze experimentele film houdt Tim Leyendekker een misdaad tegen het licht en onderzoekt de morele implicaties ervan. Het draait om de Groninger hiv-zaak, die speelde vanaf 2005, waarbij drie mannen andere mannen op seksfeesten opzettelijk besmetten met hiv door hen eerst te drogeren en daarna met het virus te injecteren. In zeven verschillende vignetten in wisselende stijlen confronteert Leyendekker de kijker met vragen rondom schuld, vooroordelen en liefde.

Aan het begin van de film is er een diepgaande conversatie tussen de drie daders, hier gespeeld door acteurs. Zij voeren een gesprek over wat liefde zou zijn. Volgens hen draait het om vertrouwen en het vergeten van jezelf. Deze conversatie krijgt nog een extra laag doordat de drie personages vervolgens zichzelf ook weer bekijken vanachter een weerspiegelende glazen wand terwijl zij dit gesprek voeren. Ze zijn zowel degenen die een oordeel vellen als de daders.

Dit soort originele ideeën zetten aan tot filosoferen over hoe men naar de daders kijkt, maar ook hoe mensen in het algemeen naar zichzelf kijken. Daarnaast brengt Leyendekker een metalaag aan door de acteurs over het acteur-zijn te laten spreken en over de rol van het publiek. Zonder publiek bestaat een acteur niet.

De kijker wordt dus net zozeer bij dit gedachte-experiment betrokken. Hij speelt een rol in de totstandkoming van het oordeel over deze personages en de werkelijke daders. Leyendekker heeft daarnaast gesproken met echte personen en hoewel het altijd te betwijfelen valt of het een goed idee is om daders op deze manier een podium te geven, brengt het wel degelijk interessante punten aan het licht die een normaal krantenartikel of nieuwsitem op tv nooit zouden tonen.

Een van de daders ontkent dat hij mannen verkracht zou hebben en ziet veel van de dingen waarvoor hij veroordeeld is voor liefde aan. Een nogal twijfelachtige houding, maar tegelijkertijd is het mogelijk om een zekere sympathie te voelen wanneer hij vertelt dat hij het 'keurmerk' hiv-positief als iets positiefs ervaarde, een manier om ergens bij te horen. Dit is een sentiment dat ook terugkomt in een segment met een gesprek over hoe virussen werken. Deze gedachten geven de film een uniek kijkje in iemands beweegredenen en compliceren de achtergrond van de misdaad, hoe ongrijpbaar en onbegrijpelijk die uiteindelijk alsnog is.

Hoewel de film een wat taaie zit is en veel van de segmenten te lang doorgaan, zet Leyendekker onmiskenbaar een film neer die zich onderscheidt binnen het Nederlandse filmlandschap. Met de mengeling van fictie en documentaire en de soms vervreemdende en essayistische stukken weet hij de kijker aan het denken te zetten. Zo brengt Feast gelaagdheid aan in een verhaal dat anders vaak gebracht wordt alsof we alleen over monsters praten in plaats van over mensen die ook handelen uit eenzaamheid.