Cadet 1947 [Netflix]
Recensie

Cadet 1947 [Netflix] (2021)

Het patriottisme verpest grondig de waarde van het Indonesische perspectief tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsstrijd.

in Recensies
Leestijd: 2 min 59 sec
Regie: Rahabi Mandra, Aldo Swastia | Scenario: Rahabi Mandra, Aldo Swastia | Cast: Kevin Julio (Moeljono), Bisma Karisma (Soetardjo Sigit), Marthino Lio (Bambang Saptoadji), Omara N. Esteghlal (Suharnoko Harbani), e.a. | Speelduur: 111 minuten | Jaar: 2022

De Nederlandse filmindustrie besteedde maar weinig schermtijd aan de Indonesische Onafhankelijkheidsstrijd tot De Oost dit conflict kritisch aan de kaak stelde. In Indonesië is er echter veelvuldig sprake van de 'film perjuangan', oftewel de strijdfilm, over de verzetsstrijd tegen de Nederlanders vlak na de Tweede Wereldoorlog. Nu kan via Netflix ook in Nederland zo'n patriottische film worden bekeken, waarin het voor de verandering bommen regent op de Nederlandse baretten. De premisse van Cadet 1947 belooft een waardevolle geschiedenisles, maar de film neemt al snel een drastische wending.

De film volgt het reilen en zeilen van de piepjonge luchtmacht van het Indonesische leger gedurende de 'politionele acties' van 1947 tot 1949. Met name wordt er verhaald over de belangrijke historische gebeurtenis van de eerste luchtaanval van het Indonesische leger op de Nederlandse strijdkrachten. Het doel van de film is daarmee ambitieus en lonkt ernaar om een spectaculaire vliegeniersfilm te worden. Die hoge verwachtingen storten helaas gauw weer neer.

Drie kadetten dromen ervan om piloot te worden, maar mogen zich aan het begin van de film enkel nog bezighouden met het bouwen van nepvliegtuigen, die er enkel voor dienen om door de Nederlanders te worden platgebombardeerd. Ze ravotten erop los en zijn meer bezig met elkaar en hun dromen dan met het militaire bestaan. Dit komische gedrag geeft wat verlichting van de zware thematiek, maar drukt ook een negatieve stempel op de representatie van het Indonesische leger.

Tijdens het slordige marcheren en onwennige salueren maken ze een klunzige indruk, maar de toon slaat radicaal om wanneer de kadetten op missie worden gestuurd en vijandelijk gebied moeten betreden. De komedie lijkt plaats te maken voor een echte oorlogsfilm wanneer de eerste Nederlanders in beeld komen. Een blik op de aftiteling verraadt echter dat tussen de witte soldaten maar bar weinig daadwerkelijke Nederlanders zitten, en slechts een enkeling zal ook een woordje Nederlands spreken. Dat hoeft gelukkig ook niet al te veel, want de bezetters worden neergemaaid met een gemak dat Hollywoodactiehelden jaloers zou maken.

Zoals de insteek van de film al verraadt zullen uiteindelijk de Indonesische vliegtuigen opstijgen en een Nederlandse vliegbasis bombarderen. Het kleine budget stond niet toe om scènes in de lucht op te nemen, dus worden in een studio bommen uit het vliegtuig gegooid. Zoals de geschiedenisboeken vertellen zal het bombardement slagen en keren de kadetten als bewezen piloten terug naar hun eigen basis. Maar als Nederlandse kijker doet deze grandioze nederlaag in de film je maar weinig.

De fout die de film maakt is dat het verhaal zo generiek en propagandistisch wordt gebracht, dat de historische context nauwelijks een verschil maakt tijdens het kijken van de film. Er worden door anonieme acteurs een paar zinnetjes Nederlands gesproken en de 'belanda' wordt vaak vervloekt, maar verder wordt er maar weinig aangereikt om de film te herkennen als onderdeel van de vaderlandgeschiedenis. Waar het perspectief van 'de andere kant' voor de Nederlandse kijker een interessante ervaring had opleveren, is het eindresultaat een film die evengoed had kunnen gaan over de Amerikanen tegen de Vietcong.

De verwachtingen die Cadet 1947 schept, worden helaas slecht waargemaakt. Het rauwe randje van de oorlogsfilm, samen met historisch inzicht in het eigen verleden, maken plaats voor matige patriottische dialogen, stereotiepe personages en een warrig plot. Misschien dat dit type film wel iets weet aan te wakkeren bij Indonesische kijkers, maar distributie buiten Indonesië had Netflix beter achterwege kunnen laten.

Cadet 1947 is te zien bij Netflix.