Regie: Torquil Jones | Scenario: Gabriel Clarke, Torquil Jones | Speelduur: 98 minuten | Jaar: 2022

In de jaren tachtig reisde een select groepje mensen van circuit naar circuit om daar in levensgevaarlijk snelle bolides tegen elkaar te racen. In deze wereld waarin verliezen geen optie was en uitmuntende autocoureurs hechte vriendschappen opbouwden door de enorme risico's die ze elke race weer namen, raceten twee ambitieuze mannen: Gilles Villeneuve en Didier Pironi. Hun verhaal over vriendschap, rivaliteit en hoogoplopende emoties wordt verteld in de documentaire Villeneuve Pironi, die ondanks een waardeloos tempo een interessant inkijkje geeft in de mentaliteit van de Formule 1-wereld.

De documentaire begint bloedserieus. Een vrouwenstem zegt dat ze iets gaat vertellen over een diep verraad, waardoor mensen veel pijn hebben geleden. Deze eerste zinnen laten al meteen zien hoe mensen in de racewereld denken. Villeneuve en Pironi zijn allebei vroeg overleden, maar volgens de vrouwenstem is een 'verraad' dus meer reden voor pijn en verdriet dan de dood. Als je elke week op het randje van de dood over een circuit racet (of je geliefden ziet racen) is dat natuurlijk ook weer niet zo gek.

Na de intrigerende opening worden de twee mannen kort voorgesteld door de mensen om hen heen. De documentaire is verdeeld in verschillende hoofdstukken, waarvan het hoofdstuk over 1982, het jaar waarin het allemaal misging, de meeste tijd inneemt. De hoofdstukindeling is daardoor zeer onregelmatig en daarmee overbodig, maar voor het eerste halfuur werkt het goed genoeg. De twee mannen worden namelijk prima neergezet in de tijd die daarvoor wordt genomen.

Bij Ferrari, het team waar de twee raceten, was er een regel: als de rijders van Ferrari tijdens een race op de eerste en tweede plek terechtkwamen, mochten ze vanaf dat moment niet meer van positie wisselen. Tijdens de race van Imola in 1982 brak Pironi daarmee door Villeneuve net voor het einde in te halen en te winnen. Vanwege de gebroken afspraak en het feit dat Ferrari Pironi niet meteen op het matje riep, voelde Villeneuve zich enorm verraden. Dit blijkt het grote verraad waarover aan het begin van de documentaire werd gesproken.

Het klinkt ongeloofwaardig dat zo'n relatief klein ding zulke emotie kon opwekken dat een monteur van Villeneuve met bloedserieus gezicht kon zeggen dat de coureur door het verraad zijn onschuld had verloren. Dat de documentaire kort voor dit zogenaamde verraad plots een kwartier besteedt aan het gevaar van het racen, biedt wellicht een verklaring voor deze reactie. Als de vele zware crashes langskomen wordt namelijk maar al te goed duidelijk hoe belangrijk het in de racewereld is dat de rijders op elkaar kunnen vertrouwen. Dan is het bijna te begrijpen hoe Villeneuve reageert.

Tijdens het raceweekend dat volgde op dat van Imola overleed Villeneuve als gevolg van een zware crash. In de tien minuten tussen het verraad en de crash bouwt de documentaire slechts langzaam wat spanning op. Dat er iets zal gaan gebeuren is daardoor vrij duidelijk en dat het een relatief ernstige crash zal zijn ook, maar, mede door het gebrek aan dramatische muziek, wordt pas duidelijk dat Villeneuve daarbij sterft op het moment dat zijn tegen de vangrail gesmeten lichaam getoond wordt.

Villeneuves dood is dus een grote verrassing en de documentaire geeft dan ook goed de schok weer die de mensen om hem heen moeten hebben gevoeld. Een nadeel is echter dat de crash heel vroeg in de documentaire komt, wat de vraag dus oproept wat er nog te vertellen valt in de overige veertig minuten als een van de twee hoofdpersonages al dood is. Dit blijkt voornamelijk het korte vervolg van het leven van Pironi te zijn, die een keer hard crasht met zijn raceauto en zich vervolgens doodvaart met zijn speedboot.

In tegenstelling tot Villeneuves dood, worden de twee ongelukken van Pironi vrij subtiel aangekondigd en wordt het moment van het ongeluk heel erg lang uitgerekt onder begeleiding van standaard dramatische muziek. Bovendien worden beide crashes niet getoond, terwijl dat bij Villeneuve wel het geval was. Deze twee verschillen maken de ongelukken van Pironi zeer saai en bijna clichématig of nep en hebben ze veel minder impact dan de drie seconden van het ongeluk van Villeneuve.

De documentaire eindigt (eindelijk) met de opmerking dat Didier Pironi niet zo bekend is geworden als Gilles Villeneuve en dat dat jammer is. Het is dan ook begrijpelijk dat er een documentaire over de twee is gemaakt, al is het ironisch dat Pironi door de manier waarop zijn verhaal is verbeeld alweer buiten de schijnwerpers valt.

Villeneuve Pironi is te zien bij SkyShowtime.