in Recensies
Update:
De vertelstem van Helen Mirren voert je mee naar Sara's idyllische jeugd in een afgelegen bergdorpje in de Elzas, waar ze als enige dochter van twee liefhebbende ouders regelmatig picknickt in een betoverend mooi bos. De oude Sara erkent dat ze een beetje verwend was, maar dit zelf destijds niet zo zag. Zelfs wanneer de nazi's oprukken, verheugt ze zich er nog steeds vooral op haar beeldige nieuwe schoenen aan te trekken.
Als brugklasser heeft de beschermde Sara vriendinnen, een heimelijke eerste verliefdheid en haar tekentalent (ze verdwijnt graag in haar schetsboek), maar ze weet niet goed hoe ze zich moet verhouden tot Julien, het buitenbeentje van haar klas. Sara pest de mank lopende jongen niet, maar het komt ook niet in haar op om het voor hem op te nemen. Echter, wanneer er een Jodenjacht ontstaat, is hij degene die de verbijsterde Sara wegsmokkelt en op de hooizolder van zijn ouders onderbrengt. Met gevaar voor eigen leven houdt Juliens familie haar verborgen tijdens de Duitse bezetting.
Met een langzaam opbloeiende relatie tussen de twee jonge tieners begeeft White Bird zich op glad ijs. Sara ziet immers niemand anders meer dan Julien. Door de eenzaamheidsfactor had deze romance kunnenuitpakken als wrange sentimentaliteit met een vreemde nasmaak. Maar wat helpt, is dat de liefde van Sara en Julien ontstaat in de veilige haven waarin ze samen schuilen. Ze delen hun heimwee naar de oude en vertrouwde wereld. Je gelooft dus wel dat ze die na de oorlog samen tegemoet willen treden.
En mocht het verhaal je op dit punt niet overtuigen, dan doen de jonge acteurs dat wel. Ariella Glaser en Orlando Schwerdt lijken tot in hun diepste vezels vastbesloten de verbinding tussen hun personages begrijpelijk te maken. Als twee klasgenoten die onder barre, beangstigende omstandigheden een innige band ontwikkelen, veroveren ze je hart met hun gloedvolle samenspel. Niet eens met hun glanzende wederzijdse blikken (waar ze beiden erg goed in zijn), maar juist met hun wederzijdse wrevel én hun opspelende zelfwroeging, die ze onderling afwisselen.
De schilderachtige composities van White Bird passen goed in een kinderfilm, maar zorgen soms voor een bevreemdend contrast met de wrede werkelijkheid. Hoewel je vraagtekens kunt zetten bij de cinematografie, sluiten de pasteltinten wel goed aan bij de dromerige belevingswereld van Sara. Zo zien we de Holocaust door de ogen van een kind dat weliswaar nog niet volledig begrijpt wat er gebeurt, maar ook de moed niet wil verliezen. Haar sprankjes hoop worden goed invoelbaar gemaakt, zoals de troost die ze ervaart dankzij een witte duif die haar graag gezelschap houdt.
White Bird hanteert soms een iets te sprookjesachtige sfeer (met als dieptepunt een wel erg magisch-realistische redding door een wolvenroedel), maar dat betekent zeker niet dat de film de meedogenloosheid van de nazi's buiten beschouwing laat of afsluit met eind goed, al goed. Omdat het realiseren van Hitlers 'Lebensraum' de dood vereist van iedereen die ook maar een beetje anders is, komt de bittere realiteit ook het betoverende Franse bergdorpje binnen. De verwoestende en verwarrende realiteit van een oorlog, waarin levens plotsklaps ruw worden verstoord, krijgt samenhang dankzij Helen Mirrens voice-over.
Als oorlogsdrama dat de clichés niet schuwt bewijst White Bird zich desondanks als een waardevolle toevoeging aan het culturele geheugen rondom de Shoah door de aandacht te vestigen op het belang van vriendschap, empathie en de moed die het vergt om jezelf niet te laten afsnijden van anderen. White Bird laat zien dat vriendelijkheid een belangrijke vorm van verzet kan zijn onder de totalitaire regimes die mensen maar al te graag van hun medemenselijkheid ontdoen.
