in Recensies
Update:
Enzo was oorspronkelijk een project van de Franse Gouden Palm-winnaar Laurent Cantet (Entre les Murs), maar de regisseur overleed aan kanker nog voor de start van de verfilming. Zijn trouwe coscenarist en monteur Robin Campillo, met wie hij meerdere films maakte, nam de regie over. Campillo benadrukt dat de film in wezen Cantets werk blijft; de credits openen dan ook met 'un film de Laurent Cantet'. Of Cantet er een betere film van had gemaakt, valt niet te zeggen. Wel staat vast dat Enzo in zijn huidige vorm worstelt met een protagonist die lastig te doorgronden is.
Zestienjarige Enzo, zoon van intellectuele ouders met een sjiek vakantiehuis aan de Côte d'Azur, lijkt een tiener waar ouders veel werk in moeten steken. Hij wil bijna niets. Hij heeft talent als tekenaar, maar vindt zich geen kunstenaar. Hij is intelligent, maar weigert verder te studeren zoals zijn oudere broer. Wat hij wel wil, is als metselaar aan de slag gaan. Maar de aannemer krijgt een punthoofd van de jongen omdat hij incompetent, onhandig en lui is. Tot zijn grote verbazing ontdekt hij dat Enzo afkomstig is uit hetzelfde milieu waarvoor hij huizen bouwt.
Maar de jongen houdt koppig vol. Zijn liefdevolle ouders proberen geduldig te blijven, ook al beseffen ze dat hij zich afzet tegen hun bourgeoismilieu en de losse regels van het huis. Wanneer de andere metselaars hem min of meer aanvaarden, gaat eindelijk de poort open naar wat hij echt wil: de vriendschap en liefde van Vlad, een oudere Oekraïense collega die de moed hoopt te vinden om voor zijn vaderland te strijden. Enzo denkt dat hij iemand simpelweg kan opeisen voor zijn geluk.
Campillo (en wellicht ook Cantet) stelt Enzo voor als een 'rebel without a cause'. Maar hij is geen James Dean-personage. Hij heeft letterlijk geen reden om te rebelleren. Zijn ouders zijn rustige mensen die veel accepteren en hem alles gunnen. Campillo lijkt Enzo te willen neerzetten als een diep ongelukkige jongen die worstelt met zijn identiteit én seksualiteit. Dat zou hem een zekere heroïek moeten verlenen, omdat hij een sterke drang heeft om zijn eigen koers te varen. Maar het is de vraag of veel toeschouwers die interpretatie delen.
Het gedrag van Enzo kan immers ook worden gezien als dat van een verwend nest. Hij heeft altijd alles gekregen wat hij maar wilde en zijn liberale ouders zijn grenzeloos tolerant. Enzo raakt in feite verstrikt in zijn eigen eisen en wensen: hij wil niet veel, maar als hij iets wil, moet hij het direct hebben. Zo lijkt hij een zevenjarige dwingeland in het lichaam van een adolescent. Campillo ziet het duidelijk anders, maar zijn blindheid voor de ambiguïteit van het personage ondermijnt het verhaal en de film. Het blijft zelfs discutabel of Enzo werkelijk homoseksueel is.
Duidelijker zijn de contrasten die Campillo voortdurend uitlicht: rijk versus arm, autochtonen versus migranten, bourgeois versus arbeiders, ruwe onafgewerkte huizen versus luxevilla's, kunst en kennis versus handenarbeid en de heteroseksuele norm tegenover een mannenwereld waarin homoseksualiteit onderhuids sluimert. Dat gebeurt echter zo nadrukkelijk dat alle subtiliteit verloren gaat. De vergelijking met Call Me by Your Name is snel gemaakt, een veel betere film waar Enzo raakvlakken mee heeft.
En dan is er nog dat einde met die overhaaste ontknoping. Campillo en Cantet kiezen voor de makkelijke uitweg: een beslissing van één personage laat het verhaal abrupt eindigen. Wat achteraf beklijft, is niet het beeld van een verscheurde tiener, maar dat van een irritant kind dat te veel in de watten is gelegd.
