in Recensies
Update:
Hoe vaak mediums ook ontmaskerd worden, sommige mensen blijven willens en wetens in het paranormale geloven. Dat is goed nieuws voor charlatans die daar handig munt uit slaan, zoals Ed en Lorraine Warren. The Conjuring-reeks zet het echtpaar steevast neer als helden, maar na drie films groeide de kritiek dat ze in werkelijkheid oplichters waren.
Toch sluit dit vierde deel af met een tekst die de Warrens verheerlijkt, alsof we ze moeten geloven. Daarmee maakt studio New Line Cinema zich medeplichtig aan het in stand houden van de mythe. Hun bedrog verkopen als waarheid is en blijft misleiding.
Vanuit commercieel oogpunt valt het te begrijpen: de The Conjuring-films en de spin-offs (Annabelle en The Nun) vormen samen het meest winstgevende horroruniversum ooit. En eerlijk is eerlijk: als pure griezelcinema werkt het nog steeds.
Dit vermoedelijk laatste deel draait om de beruchte zaak van de familie Smurl. Zij halen een bezeten spiegel in huis, waarmee de Warrens al eens eerder te maken hadden. Hoewel het echtpaar geen nieuwe zaken meer aanneemt, kunnen ze niet passief blijven toekijken wanneer het kwaad zich op hun dochter Judy richt.
Het verhaal van de Smurls werd eerder al verfilmd als de verrassend enge tv-film The Haunted (1991). Ook dit keer is er veel bij verzonnen om het zogenaamd 'waargebeurde' verhaal spannender te maken. Gelukkig zijn de makers van The Conjuring: Last Rites daar bijzonder bedreven in: de speelduur van ruim twee uur vliegt voorbij.
Hoewel James Wan, regisseur van de eerste twee delen, tegenwoordig vooral produceert, blijft zijn stijl de blauwdruk voor films uit dit universum (en dat van concurrenten). Trage camerabewegingen, krakende deuren, donkere hoekjes: het werkt nog altijd perfect op de zenuwen. Ook deel vier bevat genoeg momenten die je dieper in je stoel doen wegzakken. Sommige shots, zoals het imposante industriecomplex achter het huis van de Smurls, zijn visueel indrukwekkend, zelfs los van de horror.
Succes komt echter ook met herhaling: opnieuw een pop, een enge oude vrouw en een muziekdoos. Het 'klap klap' uit het eerste deel is ingeruild voor een 'mommy mommy'. Toch is het moeilijk om het te veroordelen, want de scènes zijn verdomd goed uitgevoerd. Zodra iemand een bruidsjurk past en het kleedhokje in beeld komt, voel je onmiddellijk dat het kwaad klaarstaat om toe te slaan.
Logica is daarentegen ver te zoeken. De schrijvers verklaren nog wel waarom de Smurls niet verhuizen (het grote gezin heeft daar simpelweg de middelen niet voor), maar verder? Waarom de was doen in een pikdonkere kelder en pas het licht aandoen als je een schim ziet? Waarom voelt een medium het ene moment alles, maar laat het zich het volgende moment naar een lege zolder lokken? Hoe kan iemand in een spiegelend kruiphok staan zonder te zien wie er binnenkomt?
De acteurs doen het prima. Vera Farmiga en Patrick Wilson zitten nog altijd comfortabel in hun rollen en ook Rebecca Calder overtuigt als Janet Smurl. De zwakste schakel is Mia Tomlinson als dochter Judy: een actrice met potentie, maar hier nog wat te nadrukkelijk acterend. Het blijft opmerkelijk dat Mckenna Grace, die Judy eerder vertolkte in Annabelle Comes Home, niet is teruggekeerd.
Hoewel de film nooit verveelt, komen de Warrens pas in de laatste akte echt in actie. De climax is bevredigend, maar put vooral uit het inmiddels vertrouwde arsenaal: geschreeuw, windmachines en stroboscopen op volle toeren. Voor een film die later nog benadrukt dat de arme, miskende Warrens voortdurend sceptici moeten trotseren, is zo'n hysterisch einde niet alleen ongeloofwaardig, maar ronduit potsierlijk.
Na het minder geslaagde derde deel, dat meer thriller dan horror probeerde te zijn, keert de franchise terug naar de beproefde formule. Het resultaat is effectief griezelvermaak, zolang je de onzinnige claims over 'ware gebeurtenissen' naast je neerlegt. Of dit echt het laatste Conjuring-deel is, zal de tijd leren, maar het is vast niet het einde van dit universum. Laat ze maar komen.
