Over critici zijn maar weinig films gemaakt en als ze aan bod komen, worden ze geportretteerd als wraakzuchtige, kleinzielige of incompetente nerds. In The Critic behoort de betrokken recensent tot de eerste groep en dat levert een sappig thrillerdrama op over chantage en moord. Geloofwaardigheid mag dan niet het sterkste punt zijn van deze spielerei, Ian McKellen als de criticus van dienst sleept je vlotjes naar de eindstreep.
In de jaren dertig was James Agate de meest gevreesde criticus van het theaterdistrict in Londen. Hij schreef met een gouden pen, maar vernietigde soms carrières. Zijn fictieve alter ego in The Critic heet Jimmy Erskine en hij werkt als senior toprecensent voor The Daily Chronicle. Zoals Agate is hij een homoseksueel die niet uit de kast durft te komen, heeft hij een extreem gevoel voor taal en houdt hij van lekker eten en veel alcohol. Daar houdt de vergelijking met de werkelijkheid op. In tegenstelling tot de echte Agate ontbreekt het Jimmy aan moreel besef.
De problemen voor Erskine beginnen wanneer de eigenaar/hoofdredacteur van The Daily Chronicle overlijdt. Zijn zoon David Brooke volgt hem op, maar heeft geen hoge pet op van Erskine. Vooral niet omdat de criticus steevast brandhout maakt van de vertolkingen van zijn favoriete actrice Nina Land. Brooke wil verandering zien in de recensies, maar Erskine weigert te buigen. Tot de criticus opgepakt wordt wegens vermeend homoseksueel gedrag. Brooke ziet nu een kans om hem te ontslaan, maar Erskine bedenkt een verdorven plan om via Nina zijn baas te chanteren en zo zijn baan terug te krijgen.
De film is gebaseerd op de veel complexere roman Curtain Call van Anthony Quinn. Scenarist Patrick Marber (Closer, Notes on a Scandal) vereenvoudigde het boek door een verhaallijn rond een seriemoordenaar en een sekswerker te schrappen. The Critic werd daardoor een rechtlijniger thrillerdrama en in feite iets anders dan de roman. Fans van Quinn zullen zonder twijfel ontgoocheld zijn. Maar wie Curtain Call nooit las, zal zich toch amuseren. In de eerste plaats omdat Ian McKellen de perfecte acteur is om Erskine te vertolken. Hij geniet zodanig van boosaardigheid spelen dat hij dat plezier doorgeeft aan de toeschouwer.
Maar in de tweede helft van de film zijn er een aantal dingen die storen. Dat je het snode plan van Erskine niet altijd slikt tijdens het bekijken van de film heeft waarschijnlijk te maken met de snelle opbouw. Marber weet waar hij naartoe wil, maar spendeert geen tijd in het geloofwaardig maken van de daden van sommige personages. Misschien zaten er dergelijke scènes in de film en werden die weggesneden om een hoog tempo te behouden. Nu doen de personages iets omdat Marber het zo wil, niet omdat die daden in hun persoonlijkheid huist.
Zo wordt de toeschouwer verondersteld te geloven dat Nina uit ambitie in een handomdraai verandert in iemand die zich overgeeft aan chantage. En Tom, de assistent van Erskine, verlegt al te gemakkelijk zijn morele grenzen. Dat had gekund, maar zijn gedrag wordt nooit stevig gemotiveerd. De hele derde acte krijgt bovendien een al te gemakkelijke afhandeling. Het voelt allemaal een beetje mechanisch en als gemakkelijk theater aan.
Toch blijft er zoals eerder vermeld genoeg plezier te beleven aan The Critic. De eerste helft is zeer behoorlijk, er valt wat af te lachen met de venijnige arrogantie van Erskine en de jaren dertig in Londen wordt nu eens niet door een nostalgische bril bekeken. We zijn hier mijlenver verwijderd van Downton Abbey. Maar misschien was het beter geweest indien Julian Fellowes de adaptatie voor zijn rekening had genomen, in Gosford Park-modus weliswaar.
The Critic is te zien bij SkyShowTime.
