Blade Runner, The Final Cut
Recensie

Blade Runner, The Final Cut (1982)

De donkere wereld van Ridley Scotts scifi-klassieker imponeert nog steeds.

in Recensies
Leestijd: 4 min 35 sec
Regie: Ridley Scott | Cast: Harrison Ford (Rick Deckard), Rutger Hauer (Roy Batty), Sean Young (Rachael), Edward James Olmos (Gaff), M. Emmet Walsh (Bryant), Daryl Hannah (Pris), William Sanderson (J.F. Sebastian), Brion James (Leon Kowalski), Joe Turkel (Dr. Eldon Tyrell) | Speelduur: 117 minuten | Jaar: 2007

Na Jurassic Park, Mad Max en later dit jaar Star Wars mag nu ook Blade Runner eraan geloven: Ridley Scotts sciencefictionklassieker krijgt volgend jaar zijn langverwachte vervolg. Dat de bekendmaking in eerste instantie nog met de nodige scepsis werd ontvangen valt de fans niet echt kwalijk te nemen, zeker met de toch wat teleurstellende prequel op Scotts andere grote meesterwerk Alien nog vers in het geheugen. Toch begint de twijfel langzaam maar zeker om te slaan in hoop nu er steeds meer nieuwtjes over de productie binnendruppelen. Niet Scott zelf, maar Denis Villeneuve zal de regie op zich nemen, die na Prisoners opnieuw de krachten zal bundelen met meestercinematograaf Roger Deakins. Bovendien zou niemand minder dan Ryan Gosling in onderhandeling zijn over de hoofdrol. Enig geduld is daarentegen wel geboden, aangezien de opnames pas volgend jaar van start zullen gaan. Wie niet tot die tijd kan wachten hoeft echter niet te treuren, want deze week is de meest recente uitgave van Blade Runner weer in volle glorie op het witte doek te aanschouwen.

Gezien de vele verschillende versies die er van de film zijn verschenen is het vrij makkelijk om door de bomen het bos niet meer te zien. In principe zijn er, als je de paar verschillende testversies en de van wat gekuist knipwerk voorziene uitgaven voor het brave Amerikaanse publiek niet meerekent, drie edities te vinden. Persoonlijke voorkeur speelt uiteraard mee, maar waarschijnlijk is de originele bioscoopversie uit 1982 misschien nog wel de minste van het stel. Na wat creatief gesteggel met de studio werd de film uiteindelijk voorzien van een happy end en een tamelijk ongeïnteresseerde voice-over van Harrison Ford die zowel de goedkeuring van Scott als de acteur zelf niet kon wegdragen. Het geneuzel van Ford en de Hollywoodachtige slotscène werden in de Director’s Cut achterwege gelaten en met de toevoeging van de beroemde droomscène met de eenhoorn ontstonden plots een reeks nieuwe theorieën over de identiteit van het hoofdpersonage. Hoewel deze versie meer goedkeuring van Scott kon dragen, schoof de regisseur in 2007 toch nog zelf eenmaal aan de montagetafel om de film op technisch gebied nog wat op te poetsen.

Het heeft dan misschien lang mogen duren, maar in deze versie komt de dystopische wereld uit Philip K. Dicks roman nog indrukwekkender tot leven dan ooit tevoren. Het verhaal speelt zich af in het futuristische Los Angeles van 2019. Vliegende auto’s scheren langzaam langs de neonverlichte reclameborden van de duistere metropool. De bevolking van de stad is verworden tot een mengelmoes van de westerse en Aziatische samenleving, waarin op iedere straathoek Oriëntaalse invloeden te ontdekken zijn. Het is vandaag de dag nog steeds verbazingwekkend hoe ontwerper Syd Mead met een bescheiden budget van nog geen dertig miljoen dollar – indertijd wellicht niet zo’n peulenschil als tegenwoordig, maar toch een relatief laag bedrag – zo’n sfeervolle en complete wereld heeft weten te ontwerpen. Waar Alien een ijzersterke combinatie was van sciencefiction en horror, verenigt Scott met Blade Runner het scifi-genre moeiteloos met film noir. De onophoudelijke regenval, lange trenchcoats en rokerige politiekantoortjes versmelten moeiteloos met de inmiddels behoorlijk retro geworden technologie en benevelende elektronische soundtrack van Vangelis.

In contrast met de eindeloos gedetailleerde enscenering voelt het plot daarentegen wellicht vrij simpel. Replicantenjager Rick Deckard wordt ingehuurd om een viertal gevaarlijke androïden op te sporen en ‘op non-actief te stellen’. Het stel wordt aangevoerd door een hoogblonde Rutger Hauer als Roy Batty, vastberaden op zoek naar zijn maker in de hoop om nog een paar jaar achter zijn vierjarige levensduur te laten plakken. In vergelijking met Hauer wordt Ford door sommigen nogal eens als een saaie drol gezien. Op zich wel begrijpelijk, maar toch een misvatting. In de mistroostige, regenachtige straten gaat Ford naadloos op in de anonieme omgeving van de gigantische stad. Als onopvallende burger vormt hij een perfecte tegenpool van Hauers explosieve Batty, die direct de aandacht op weet te eisen wanneer hij in beeld verschijnt. Het is moeilijk om niet enige sympathie voor de replicanten te voelen, zeker omdat de beweegredenen voor hun acties zo begrijpelijk zijn. Welk mens wil nu niet langer blijven leven? Die sentimenten worden op poëtische wijze prachtig samengevat in Hauers deels geïmproviseerde slotmonoloog, waarin de replicant met zijn laatste adem terugblikt op de wonderen die hij heeft meegemaakt. “All those moments will be lost in time… Like tears in rain.”

Op vele fronten is Blade Runner ook dertig jaar na dato nog steeds een van de meest imponerende en invloedrijke sciencefictionfilms. Het betekent echter niet dat er verder niks op de film valt aan te merken. De film heeft misschien niet dezelfde ijzingwekkende spanning als Alien. Op verhaaltechnisch gebied rammelt het hier en daar een beetje en de technologie die over slechts vier jaar in ons straatbeeld op zou moeten duiken, oogt soms wel erg gedateerd. Maar het zijn kleine imperfecties die je onmiddellijk voor lief wilt nemen wanneer de ongelooflijk gedetailleerde wereld tot leven komt. Van de krappe eetstandjes in de nevelige straten van Los Angeles tot de louche backstagekamers van de nachtclubs; het is een pompende, levendige scifi-wereld waarin je als kijker het liefst urenlang zou willen rondzwerven. Deze nieuwe release biedt de uitgelezen kans om je opnieuw te laten onderdompelen. Laat die niet liggen!