Those Who Feel the Fire Burning
Recensie

Those Who Feel the Fire Burning (2014)

Creatieve, vrij volledige kijk op de vluchtelingenproblematiek van de Middellandse Zee.

in Recensies
Leestijd: 2 min 26 sec
Regie: Morgan Knibbe | Speelduur: 74 minuten | Jaar: 2014

Terwijl onze ‘daadkrachtige’ coalitie er maar liefst negen dagen aan geruzie en gepolder voor nodig had om uitgeprocedeerde asielzoekers zoiets menselijks als bed, brood en bad te bieden, vindt duizenden kilometers verderop nog dagelijks ware tragedies plaats. De kans voor Afrikaanse vluchtelingen om veilig het Europese vasteland te bereiken is onvoorstelbaar klein. Elke dag ontvlucht de wanhopige bevolking burgeroorlogen en terreur en waagt een kans op een beter leven in Europa. Louche handelaren laten zich duizenden euro’s betalen voor een kaartje op een gammel en volgestouwd schip. Het Zuid-Italiaanse eiland Lampedusa, dat redelijk dicht bij Tunesië ligt is vaak het eerste doel. Maar ook de vele Griekse eilanden zijn een geliefde veilige haven.

De vluchtelingenproblematiek van de Middellandse Zee speelt al tientallen jaren. De Nederlandse documentairefilmer Morgan Knibbe kiest een onconventionele en creatieve wijze om de vluchtelingenproblematiek in beeld te brengen. Niet met een saaie, verhalende voice-over en zelfs niet door interviews met alle betrokkenen af te nemen. Knibbe laat een acteur de stem van een overleden vluchteling vertolken. Enkel zijn geest bereikt het beloofde Europese (ei)land en het slachtoffer verwondert zich over de welvaart en cultuur. Maar na eenmaal veilig voet te hebben gezet op het land begint de ellende pas echt. Een vluchteling verzucht dat hij dacht dat de bootreis de moeilijkst te nemen horde was, maar reizen binnen het Europese continent blijkt nog veel lastiger. Het is één van de vele desillusies waar de Afrikanen tegenaan lopen.

Knibbe weet een gevoelige snaar te raken en eigenlijk spreken de tragische beelden hierbij voor zich. Ondanks zijn fragmentarische aanpak weet de maker een veelzijdig en uitvoerig beeld neer te zetten van de vluchtelingenproblematiek. Een weg vol smachtende vluchtelingen die zich verdringen om zich in te schrijven. Een tweetal mannen die als verstekelingen klauterend aan een kabel aan boord van een schip proberen te komen. Een man en vrouw die hun problemen voor even proberen te verdringen door de heroïnespuit in hun aderen te zetten. Schrijnend is het zonder enige vorm van twijfel, maar hoe authentiek is het beeld dat Knibbe schetst? Aan de evidente treurnis van de vluchtelingenproblemen had de filmmaker kennelijk niet genoeg. Het valt hem te prijzen dat hij gekozen heeft voor een ongebruikelijke vorm, waarbij de camera door de straten van de Europese steden zwalkt en waarbij drones van grote hoogte de lichten van lantaarnpalen en verkeer laten overvloeien in de eindeloze sterrenhemel.

De individuele portretten die Knibbe ons voorschotelt doen soms net een tikkeltje te geënsceneerd aan. Bovendien zou de hectische openingsscène niet misstaan in een 'found footage'-horrorfilm. De cameraman duikt zelfs het koude zeewater in om de turbulente bootervaringen kracht bij te zetten. Goedkoop effectbejag is het niet, maar overbodige opsmuk wel. De vorm domineert de inhoud niet, maar het gevoel blijft bekruipen dat deze harde werkelijkheid het niet nodig heeft naar de hand van de filmmaker te worden gezet.