Recensie

Gett, the Divorce Trial of Viviane Amsalem (2014)

Scheiden doet vooral lang lijden in dit sterke Israëlische drama, dat de achtergestelde positie van vrouwen in een religieus huwelijk aan de kaak stelt.

in Recensies
Leestijd: 2 min 17 sec
Regie: Ronit Elkabetz, Shlomi Elkabetz | Cast: Ronit Elkabetz (Viviane Amsalem), Simon Abkarian (Elisha Amsalem), Menashe Noy (Carmel Ben Tovim), Sason Gabai (rabbijn Shimon) e.a. | Speelduur: 115 minuten | Jaar: 2014

In Israel bestaat geen wettelijk huwelijk, en dus ook geen wettelijke echtscheiding. De scheidingen die plaatsvinden moeten worden uitgesproken door een rabbijn en zelfs dan kan dat alleen met goedkeuring van de echtgenoot. Viviane Amsalem bevindt zich in een dergelijk lastig parket. Drie jaar geleden vroeg ze al een scheiding aan, maar haar echtgenoot, de streng gelovige Elisha, weigert zijn goedkeuring te geven. Ook al wonen ze al tijden apart. Viviane geeft echter niet op.

Met Gett wil regisseursduo Elkabetz aantonen hoe achtergesteld vrouwen in een positie als Viviane zijn. Van de rechters hoeven zij geen steun te verwachten. Hun prioriteit is een correcte naleving van de Thora, die hen oplegt gezinnen zoveel mogelijk bij elkaar te houden. Zij zien dan ook liever dat Viviane zich als een behoorlijke Joodse vrouw weer bij haar man voegt. Viviane is dus volledig overgeleverd aan de nukken van haar echtgenoot, die in deze procedure feitelijk meer macht heeft dan de rechters.

Vooral voor een westers publiek zal deze vorm van rechtspraak een vreemde gang van zaken zijn, die regelmatig in de buurt komt van het absurde. Tijdens de zittingen worden verschillende getuigen opgevoerd, die allemaal wel een mening hebben over het huwelijk van Viviane en Elisha. Met daadwerkelijke feiten hebben deze getuigenissen maar weinig te maken. Ze bestaan voornamelijk uit persoonlijke aanvallen op Vivianes karakter. Als één van Elisha’s vrienden opmerkt dat Viviane ‘bekend’ is in de buurt, is een nauwelijks verholen blik op haar benen voldoende om duidelijk te maken wat hij insinueert.

Het verhaal speelt zich volledig af in de kleine en stoffige rechtszaal en aanliggende wachtkamers. Net als voor Viviane bestaat er voor de kijker niets anders dan de allesbepalende rechtszaak. De montage laat de ene zitting overlopen in de andere, tot een slepende procedure waar maar geen oplossing uit lijkt te komen. Er verschijnen regelmatig titels in beeld die aangeven hoeveel tijd er nu weer verstreken is en de situatie wordt steeds gekker. Het zou bijna lachwekkend zijn als het niet zo’n ernstige realiteit was.

Vivianes frustraties zijn begrijpelijk en voelbaar. Vol met insinuaties, beschuldigingen en rechters die haar nauwelijks erkennen, lijkt de zaak alles te behandelen, behalve waar het over zou moeten gaan: haar toekomst. Broer en zus Elkabetz, die naast de regie ook het script voor hun rekening namen, leggen zo de moeilijkheden van een niet wettelijk gedefinieerd huwelijk bloot, waar religie belangrijker is dan persoonlijk geluk. Ze lijken te beseffen dat een oplossing niet voor de hand ligt, maar met Gett maken zij in ieder geval een sterk pleidooi ten gunste van vrouwen als Viviane.