Recensie

Mistaken for Strangers (2013)

Openhartige muziekdocumentaire die eigenlijk niet over muziek gaat.

in Recensies
Leestijd: 3 min 42 sec
Regie: Tom Berninger | Cast: Tom Berninger (zichzelf), Matt Berninger (zichzelf), Aaron Dressner (zichzelf), Bryce Dressner (zichzelf), Bryan Devendorf (zichzelf), Scott Devendorf (zichzelf), Carin Besser (zichzelf), e.a. | Speelduur: 75 minuten | Jaar: 2013

Tom Berninger is het negen jaar jongere broertje van Matt Berninger. Matt is zanger bij The National, een indierockband die het helemaal gemaakt heeft. Tom daarentegen weet nog niet zo goed wat hij wil met zijn leven en leeft nog in de kelder bij zijn ouders, houdt van heavy metal en heeft een liefde voor horrorfilms, waarvan hij zelf ook wel eens hele vage produceert. Matt gaat voor een jaar op tournee met zijn band en besluit Tom mee te nemen als roadie. Tom ziet het helemaal zitten en gaat samen met zijn grote broer en camera op pad. Omdat hij uiteindelijk meer bezig is met filmen dan zijn taken als roadie, krijgt hij een enkeltje terug naar huis. Eenmaal thuis heeft Tom de tijd om te bedenken wat hij met al het materiaal wil gaan doen. Op een kamer bij Matt en zijn vrouw Carin knutselt hij gaandeweg Mistaken for Strangers in elkaar. Wat een muziekdocumentaire over The National had moeten worden, blijkt uiteindelijk zowel een openhartig portret over broederliefde als de strubbelingen die nu eenmaal lijken te horen bij het creatieve proces.

Zo succesvol als Matt inmiddels is, zo onsuccesvol is de nog vooral prutsende Tom. Daar zit hij mee. Matt was met zijn depressieve buien vroeger juist het zorgenkindje van de familie Berninger, maar nu lijkt Tom die rol te vervullen. Hij ziet in Matt zijn ideaalbeeld en kijkt duidelijk op tegen zijn oudere broer. Dat valt ook de bandleden op wanneer Tom hem filmt. De gesprekken lijken in hun ogen voornamelijk over Matt te gaan. De verhouding tussen de broers is dynamisch. Ontroerend zijn de opbeurende en liefdevolle woorden die de broers voor elkaar hebben. Pijnlijk is het moment waarop Tom aangeeft bij schoonzus Carin dat Matt hem niet leek te herkennen na een optreden.

Chaotisch en met een hoop strubbelingen verloopt het creatieve proces van Tom. De film lijkt lange tijd uit niets meer te bestaan dan een serie onverbonden post-its op een van de muren in huis bij Matt en Carin. Tom lijkt er zelf ook niet echt in te geloven dat het uiteindelijk allemaal nog goed komt. Een onzekerheid die nu eenmaal bij creatievelingen lijkt te horen. Ook de bandleden herkennen dit. Maar gestimuleerd door zijn broer en diens vrouw heeft Tom toch heel knap van al die losse stukjes een goed samenhangend geheel weten te maken.

Niets persoonlijks gaat Tom uit de weg. Zelfs zijn ontslaggesprek met de manager van de band neemt hij op en stopt hij uiteindelijk in de film. Net zoals een scène waarin hij in tranen is omdat alles opnieuw lijkt te mislukken. Een moment waar Matt heel hard om moet lachen als Tom dit, eerlijk als hij is, bij hem opbiecht. In eerste instantie is het beeld dat Tom van zichzelf laat zien bijna beschamend, alsof hij niet door heeft dat hij een klein beetje een loser is. Maar hoe verder de film vordert, hoe meer het inspireert en des te duidelijker wordt dat Tom best wel zelfbewust is. Tom durft diep te gaan en juist dat maakt de film zo pakkend. Hij zet zichzelf neer als de 'boy next door'. Eenvoudig en met dezelfde emoties, twijfels en onzekerheden als ieder ander. Maar weinigen van ons hebben een broer die zanger is in een populaire rockband en ook niet iedereen is werkzaam in de creatieve sector. Toch zal het moeilijk zijn niet iets herkenbaars tegen te komen in Mistaken for Strangers.

Daarnaast heeft de filmmaker een goed gevoel voor humor en timing. Zijn vage introductieshots van de bandleden of het laatste shot van zijn broer die als een vis ligt te spartelen op het dak van The Oslo Opera House zijn echt een giller. De grootste grap van alles is misschien nog wel het feit dat Tom meer rock is dan de hele band bij elkaar. Iets waar hij zichzelf ook nogal over verbaast.

Het is bewonderenswaardig hoe eerlijk en openhartig Tom is over zijn gevoelens ten aanzien van zijn broer, zichzelf en zijn strubbelingen bij het maken van deze film en het verlangen naar een carrière. Zijn kinderlijke enthousiasme werkt heel aanstekelijk. Met deze veelzijdige documentaire, die net zo abrupt eindigt als zijn mislukte voorvertoning, laat hij in elk geval zien wat hij in huis heeft.