De naam van de Koreaan Joon-Ho Bong zal niet bij iedereen gelijk een belletje doen rinkelen. Het werk van Koreaan is uiterst divers en omvat (misdaad)thrillers, komedie, drama en zelfs horror. Naast de in ons land in 2010 uitgebrachte wraakthriller Mother is zijn bekendste werk The Host. In deze monsterproductie, die vooral niet moet worden verward met het recente Stephenie Meyer-vehikel, werd de Koreaanse hoofdstad Seoul geteisterd door een enorm waterbeest. Met de sciencefictionactie van Snowpiercer waagt Bong zich voor het eerst op het internationale speelveld. Wat de film gemeen heeft met The Host is dat het een groots opgezette blockbuster is met een opvallende politieke lading.
Het oeuvre van Bong is dus meer dan het op het eerste gezicht lijkt en in het geval van Snowpiercer is dit moeilijk over het hoofd te zien. De politieke verhoudingen in een nabije toekomst hebben zich geconcentreerd in een immer over de gehele planeet voortrazende trein, waarin de overgebleven mensheid haar toevlucht heeft gezocht. Een experiment om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen is geslaagd, maar heeft geleid tot een haast allesvernietigende vrieskou. Er is sprake van een onmiskenbaar klassensysteem en klassenjustitie die tot in detail zijn doorgevoerd. De elite heeft zich verschanst in de eerste wagons, terwijl het klootjesvolk zich achteraan in de trein bezint op revolutie. Sommige treinbewoners hebben nooit een warme aardkloot meegemaakt, laat staan een vers biefstukje gegeten. De arme bevolking wordt zoet gehouden met smerige eiwitrepen en hen rest enkel nog rebellie.
Snowpiercer is gebaseerd op een Franse comic en deze oorsprong komt vanzelfsprekend vooral tot uitdrukking in Boons visuele aanpak. De besneeuwde berglandschappen, vlaktes en rails (die blijkbaar nooit bevriezen) zijn overweldigend. Bovendien kon Boon alle kanten op met de grote verscheidenheid aan wagons die de rebellen op weg naar de grote leider in de locomotief doorkruisen. De mannen onder leiding van Curtis, een ongeschoren Chris Evans, en zijn hulpje Edgar, gespeeld door Jamie Bell, proberen met een revolte het heersende regime omver te werpen. Waar hun missie hen precies naartoe brengt, anders dan de kop van de trein is onduidelijk en mysterieus. Boon investeert veel tijd in het vormgeven van de bizarre hiërarchie aan boord van het voertuig. Het gaat er dikwijls uiterst merkwaardig aan toe. Zo komt een zwangere vrouw gekleed in het geel kindjes ophalen voor een onbekend doel en houdt een minister Mason die zich als enige van de leiding laat zien er een bijzonder vreemd beleid op na, compleet met on(na)volgbare toespraakjes.
Plotinhoudelijk schotelt Bong ons een bonte en extravagante mix van typetjes en politiek-sociaal gekonkel voor. Hij schiet hier echter regelmatig in door. Het is evident dat Snowpiercer en het onderhavige bronmateriaal de huidige maatschappij en haar vele misstanden en ongelijkheden op de hak neemt. Herkenbaar is ook het gevecht tegen de gezichtsloze elite, die haar tentakels in elke hoek van de samenleving heeft uitgeslagen, maar desondanks zeer lastig te bevechten is. Het zit alleen vooral niet helemaal lekker wat betreft de parodie die Bong heeft voorgestaan en zijn met sarcasme omklede kritiek op de moderne samenleving. Je moet het als regisseur toch wel heel bont maken om als kijker een hekel te krijgen aan een over-de-topvertolking van Tilda Swinton. De humor is aanvankelijk heerlijk ongebruikelijk, wreed en ongemakkelijk, maar leidt geleidelijk tot onnodige ergernissen. Het is best nog wel lachen om een plotselinge nieuwjaarsviering of een op onconventionele wijze geleide schoolklas, maar Bong voert het absurdisme tot in extremen door.
Gelukkig is de humor maar één van de vele ingrediënten van deze fijnzinnige actiethriller. Als de vrijheidsexpeditie van Curtis en zijn gevolg een climax nadert, wordt er een boeiende plotwending, maar ook een uitleggerig toontje tegenaan gegooid. Snowpiercer was, afgezien van de misplaatste humor, tot die tijd nu juist zo prettig onpeilbaar en onnavolgbaar. Bong weet tot aan deze finale de interesse van de kijker vast te houden, al was het maar vanwege de fantasierijke microwerelden die de onafhankelijkheidsstrijders allemaal tegenkomen. Dit is een creatieve toekomstvisie gelardeerd met een aantal unieke invalshoeken en originele plotelementen. Alleen een eigengereide creatieveling als Joon-Ho Bong weet met veel vakmanschap te voorkomen dat zijn trein niet ontspoort.
