Recensie

NO (2012)

No is geslaagd als film en als tijdschets van een historisch bewogen periode.

in Recensies
Leestijd: 2 min 34 sec
Regie: Pablo Larraín | Cast: Gael García Bernal (René Saavedra), Alfredo Castro (Lucho Guzmán), Néstor Cantillana (Fernando Arancibia), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2012

NO is het slotstuk van een (ongepland) drieluik van de Chileense regisseur Pablo Larraín. Zijn twee voorgaande films, Tony Manero en Post Mortem, handelden beide over de dictatuur van Pinochet en daarmee ook over de recente geschiedenis van het thuisland van de regisseur. In het derde deel van het drieluik behandelt Larrain het einde van de dictatuur, gezien door de ogen van een gehaaide reclamejongen.

René Saveedra heeft het goed voor elkaar: zijn carrière loopt gesmeerd en hij maakt reclames voor iedereen die maar genoeg geld biedt. Hij is een man die diep van binnen nog idealen heeft maar deze binnen zijn professionele leven weg weet te stoppen. We ontmoeten hem in 1988 op het moment dat Chili aan de vooravond staat van een referendum waarin beslist zal worden over de toekomst van het land. De Verenigde Naties hebben het regime van dictator Pinochet gedwongen dit referendum uit te schrijven: met een simpel ja of nee moeten de Chilenen beslissen over het wel of niet aanblijven van de man die al sinds 1973 de onbetwiste leider van het land is.

René wordt gevraagd om mee te werken aan de nee-campagne. Het campagneteam mag in de aanloop naar het referendum elke dag vijftien minuten vullen met een boodschap tegen het regime van Pinochet. René weet dat het aannemen van deze baan kan betekenen dat hij zijn gegoede positie in de maatschappij kwijt zal raken maar laat zijn idealen overwinnen; hij neemt de uitdaging aan. Hij zal veel moeten doorstaan, met als belangrijkste hindernissen de intimidatie van het Pinochet-regime en de verdeeldheid binnen de leden van de nee-campagne: een bonte verzameling van communisten, democraten en anarchisten.

Larraín heeft met elk detail van de film geprobeerd de tijdsgeest van de jaren tachtig te vangen. Aan elk klein detail is gedacht: van de kleding en de manier waarop de personages spreken tot het gebruikte filmmateriaal. Delen van de film zijn gefilmd in het U-Matic videoformaat. U-Matic was de naam van een videocassette die analoog opnam. De beelden vertonen weinig detail, maar zijn functioneel. De nieuw gemaakte beelden en het originele videomateriaal van de reclamecampagne lopen bijna onmerkbaar in elkaar over. De film lijkt soms bijna op een documentaire die ten tijde van de nee-campagne is geschoten. Mede verantwoordelijk hiervoor is ook Gael García Bernal, die laat zien waarom hij als een van de beste Spaanstalige acteurs van het moment wordt beschouwd.

Het enige minpuntje van NO is dat hij soms enigszins traag kan overkomen. Larraín wil elk detail van de strijd tussen de gevestigde orde en de uitdagers daarvan met veel oog voor detail in beeld brengen, waardoor hij soms iets te veel aandacht lijkt te besteden aan elementen die triviaal lijken voor het verloop van het verhaal. Aan de andere kant is er ook wat voor te zeggen dat het de film completer maakt als studie van een periode in de geschiedenis die niet bij veel mensen bekend is.