De laatste jaren liepen filmcritici weg met de films van regisseur Clint Eastwood. Of het nu ging over Million Dollar Baby, Letters from Iwo Jima of Gran Torino, het leek erop of het inmiddels tachtigjarige filmicoon niets verkeerd kon doen. Toch werd zijn nieuwste film Hereafter hard afgekraakt in de Amerikaanse pers. De film zou te traag zijn, een belachelijk scenario hebben en daarbij ook nog eens een veel te melodramatische toon aanslaan. Het is onterechte kritiek voor deze intelligente en ontroerende film die op subtiele wijze omgaat met het thema van de dood.
Scenarist Peter Morgan bedacht een mozaïekstructuur voor Hereafter, waarin drie verschillende verhalen worden verteld. De door Matt Damon gespeelde George Lonegan is een in San Francisco woonachtig medium in ruste, die contact kan maken met de overledenen maar heeft besloten zijn vak niet meer uit te oefenen omdat het hem ervan weerhoudt een normaal leven te leiden. Marie is een succesvolle Franse journaliste die er na een bijna-doodervaring van overtuigd is dat er meer is tussen hemel en aarde. Het derde verhaal speelt zich af in Londen en gaat over de nog heel jonge Marcus, die zijn tweelingbroer heeft verloren bij een auto-ongeluk en wanhopig overeind probeert te blijven in de grote, boze wereld.
Het hiernamaals is nu niet direct een thema dat je zou associëren met een nuchtere regisseur als Clint Eastwood, die bekend staat om zijn sociaal-realistische dramas waarin de personages met beide benen op de grond staan. En als Hereafter dan ook nog eens begint met een grootschalige actiescène, die indrukwekkend is gefilmd, maar op het gebied van special effects tekortschiet, begin je jezelf af te vragen wat de doorgaans zo betrouwbare Eastwood hier van plan is.
Gelukkig fungeert die spectaculaire opening slechts als een proloog op de film, want de kenmerkende Eastwoodstijl komt al snel om de hoek kijken. Dat betekent dat het verhaal traag wordt opgebouwd, met veel aandacht voor de verschillende personages en hun problemen, om in de tweede helft van de film te versnellen en uiteindelijk te eindigen met een verrassend ontroerend laatste kwartier. Het is een aanpak die in het verleden al tot veel successen heeft geleid en ook ditmaal weer niet teleurstelt.
Daarbij moet wel aangetekend worden dat het verhaal rondom George Lonegan, erg goed gespeeld door Matt Damon, met afstand het interessantste van de drie is. Vooral in de schitterende scènes tussen hem en Melanie, een vrouw die hij ontmoet bij een kookcursus en kampt met traumatische jeugdproblemen, komt Hereafter in de buurt van Eastwoods beste films.
Hoewel het niet heel verwonderlijk is waarom de film zo hard is neergesabeld in de pers (het acteerwerk van de tweeling Frankie en George McLaren is wel heel erg ondermaats en het scenario hangt soms van iets te veel toevalligheden aan elkaar), zou je Hereafter tekort doen om hem zomaar als een mislukking weg te zetten. Daarvoor is de wijze waarop Eastwood in zon grote Amerikaanse studiofilm omgaat met een thema als de dood te bijzonder. Omdat we niets anders van hem gewend zijn, zou je het bijna vergeten, maar het blijft een unieke prestatie dat Eastwood er in Hollywood keer op keer in slaagt zulke moeilijke films af te leveren over niet bepaald populaire themas.
Daarbij hoeft het zelfs voor de grootste ongelovigen geen belemmering te zijn dat de film zich bezighoudt met het hiernamaals, wat in de visioenen van George Lonegan zelfs nog een gezicht krijgt. Hereafter geeft namelijk nooit expliciet antwoord op de vraag of er leven na de dood is, het gaat Eastwood en Morgan (volgens geruchten beiden sceptisch over een eventueel hiernamaals) veel meer om de verschillende manieren waarop de dood zijn intrede kan doen in een mensenleven. Het is juist die aandacht voor alle facetten van de dood die Hereafter zijn emotionele zeggingskracht geven. En laat het dan maar aan een vakman als Clint Eastwood over om die emotie aan het eind van de film, als de drie personages dan eindelijk met elkaar in aanraking komen, zodanig uit te spelen dat een brok in de keel onvermijdelijk is.
