Recensie

Thank You For Smoking (2005)

Cynische, doch verrassend genuanceerde film waar zowel fanatieke rokers als milieufreaks zich uiteindelijk in kunnen vinden.

in Recensies
Leestijd: 2 min 57 sec
Regie: Jason Reitman | Cast: Aaron Eckhart (Nick Naylor), Cameron Bright (Joey Naylor), William H. Macey (Senator Finistirre), Katie Holmes (Heather Holloway), | Speelduur: 92 min. Jaar: 2005

Het gaat er niet om de waarheid in pacht te hebben, maar altijd met geloofwaardige argumenten aan te komen. Overtuigingskracht is Nick Naylors sterkste troef bij zijn werk als lobbyist voor het concern Big Tobacco en daar is hij zich goed van bewust. Sinds de schreeuwerige anti-rookteksten op sigarettenpakjes hoeft nu echt niemand meer verteld te worden dat het opsteken van een peuk onverstandig is, dus je moet als zakenman die nicotine aan de man moet brengen van goeden huize komen om niet het predikaat smerige geldwolf opgeplakt te krijgen. Naylor verstaat zijn vak zo goed dat hij bij een talkshow moeiteloos een debat wint van anti-rokers die zelfs een aan kanker lijdend jongetje als trofee hebben meegebracht. Naylor is de charmante duivel die je nog bijna doet geloven dat je er beter eentje op kunt steken.

Doordat de vrijheid van rokers steeds verder wordt ingeperkt en gepleit wordt voor een strengere wetgeving, bestaat het grootste gedeelte van de gesjeesde handelaar uit het aanvechten van dit preventiebeleid. Hij houdt zich scherp door met zijn twee enige vrienden (de een zet zich in voor alcoholgebruik, de ander voor wapens) zijn talenten te trainen door middel van een verbaal wedstrijdje ‘wie veroorzaakt met zijn werk de meeste doden en hoe verdedig je dit feit’. Ze noemen zichzelf dan ook zonder ironie de MOD (Merchants of Death). De baas van de tabaksfirma laat Naylor zijn zelfbedachte missie zelfs in Hollywood uitvoeren om acteurs weer massaal aan het roken te krijgen in films. Producer Jeff Megall (Rob Lowe die in zijn oriëntaals ingerichte kantoor rondloopt in een kimono) raakt er door beïnvloed en stelt voor om Brad Pitt en Catherine Zeta Jones in een sciencefictionproductie na een stomende seksscène een sigaret te laten opsteken.

Iemand die zo gewend is het laatste woord te hebben en zich uit iedere situatie weet los te babbelen, is lastig van zijn voetstuk te krijgen. In een wereld waar de gezondheidspuriteinen steeds meer aan de winnende hand zijn, moet Naylor steeds maffere capriolen uithalen om zijn invloed te behouden. Als hij de doodzieke, teruggetrokken Marlboro Man een koffer met geld moet aanbieden om hem tot zwijgen te brengen of bij een kidnapping een overdosis aan nicotinepleisters op zijn borst krijgt gedrukt, lijkt hij onbewust een belijdenis te doen. Van een film met een dergelijk overheersend personage mag je vroeg of laat een moment van inkeer verwachten en als zijn zoon Joey (Cameron Bright, het griezeltje uit Birth) steeds prominenter in beeld verschijnt om vraagtekens te zetten bij zijn vaders handelen, ligt een belerend vingertje op de loer. Toch ontwijkt debuterend regisseur Jason Reitman (inderdaad de zoon van Ivan Reitman) de valkuilen van de politieke correctheid en komt met een verrassend genuanceerde finale waar zowel fanatieke rokers als milieufreaks zich in kunnen vinden.

Het cynisme uit Thank You For Smoking is vooral gezond cynisme. Het is een pitbull, maar wel een aan de riem. Dat pakt goed uit, omdat de film nergens een agressief anti-rookpleidooi is geworden. Reitmans pijlen richten zich eerder op het morele verval door uitgekookte commercie dan op de gewraakte peuk. Als je bij de bedrieglijk charmante Naylor jezelf betrapt op supportersgedrag heeft hij je waarschijnlijk al waar hij je hebben wil. Maar zo gaat niemand vrijuit in deze zalige komedie. Iedereen manipuleert om zijn gelijk te halen. Aanval lijkt nog altijd de beste verdediging en die kunst verstaat de grootste moraalridder.