Wie wel eens in de States is geweest, weet dat je in zon beetje elke winkel en elk restaurant wordt doodgegooid met Hallo, hoe gaat het? Geen Amerikaan die ook maar enige interesse in het antwoord op deze beleefdheidsvraag heeft. Zakenman Alan Clay pakt het in Saoedi-Arabië anders aan met Hallo, wat is je naam en waar kom je vandaan? De ontvanger van de vraag is verrast door de interesse die eruit spreekt. Echt heel ver brengt deze welgemeende hoffelijkheid Clay overigens niet. Hij is een regelrechte nachtmerrie beland. Een nieuwe baan als vertegenwoordiger van een leverancier van vergadersoftware die gebruik maakt van hologrammen. Je kunt je gesprekspartner daadwerkelijk zien, maar dat geldt niet voor Clay. Hij moet zijn product demonstreren aan de Saoedische koning ergens aan de kust. Maar de royal laat zich niet zien en Clay wordt van het kastje naar de muur gestuurd. En Alan was nog wel zo van plan een nieuwe start te maken en het verleden achter zich te laten.
In de woestijn is het een zwaar gelag. Clay krijgt maar niet de juiste personen te pakken. Hij moet zijn driekoppige personeelsbestand tevreden zien te houden dat hun maaltijden uit hun hotel moet meenemen en niet eens een fatsoenlijke internetverbinding heeft. Enig lichtpuntje is de dagelijkse rit met Youssef die hartstochtelijk probeert Clay zijn muzieksmaak op te dringen en ook nog eens worstelt met een affaire met een getrouwde vrouw. A Hologram for the King is gebaseerd op de gelijknamige roman van Dave Eggers, van wiens hand ook The Circle is die binnenkort verfilmd wordt met wederom Tom Hanks in de hoofdrol. Hanks vertolkt een zakenman, tevens alleenstaand vader die een boel aan zichzelf en zijn dochter te bewijzen heeft. Alan Clay heeft in een vorige carrière als baas van een fietsenfabriek de moeilijke boodschap aan zijn personeel moeten verkondigen dat de productie naar China werd verplaatst. Het overnemen van de wereld door de Chinezen blijkt een terugkerend maar flauw subthema in de Eggers-verfilming van Tom Tykwer. Het blijkt zelfs de rode draad in Clays professionele leven.
Tykwer verdeelt zijn boekverfilming in twee episodes, waarvan het eerste deel overduidelijk het sterkst is. Het zit Clay op alle denkbare vlakken tegen en het langdurige zakenbezoek aan het Arabisch schiereiland is een onoverzichtelijke trip met Kafkaëske toestanden. Dit wordt nog eens verergerd als de vertegenwoordiger een enorme bult achterop zijn rug vindt en zich al snel hondsberoerd gaat voelen. Alle misverstanden en slecht geregelde zaken komen daardoor extra heftig binnen. Tykwer weet deze ijlende toestand prachtig uit te vergroten, onder meer door flashbacks te verzorgen uit Clays leven die op momenten doeltreffend samengaan of juist contrasteren met de rommelige omstandigheden in het Midden-Oosten waarin de zakenman zich bevindt. De vreemde omgangsvormen in Saoedi-Arabië versterken dit alleen nog maar meer. Tykwer filmde overigens in Marokko en Egypte.
Hanks is zon acteur op wie je eigenlijk weinig tegen kunt hebben en hij laat op effectieve wijze de vele stadia van verwarring, wanhoop, maar ook verwondering en rasoptimisme zien. De hoofdrolspeler wisselt deze feilloos af, maar er ontstaat een moment waarop zijn talent de film overstijgt. Het verhaal slaat dan andere wegen in en Tykwer verliest de aandacht, ondanks ettelijke pogingen om de lokale cultuur en gebruiken te duiden. Dit kan natuurlijk ook net zo goed aan het oorspronkelijke schrijfwerk van Eggers liggen, maar de Duitse filmmaker laat het zich wellicht net iets te gemakkelijk welgevallen. Het gevolg is bijvoorbeeld een heel raar feestje bij de Deense ambassade, waar Clay is uitgenodigd door een dame die hij in de woestijn heeft ontmoet en waar de veertigers coke snuiven en in hun ondergoed feesten. Dit is een bizar intermezzo waar verder weinig mee gedaan wordt anders dan aantonen dat Clay zijn gevoelens en vastberadenheid nog steeds onder controle heeft. En hij moet kennelijk ontdekken waar het in het leven echt om draait; een thema dat eerder veel nauwgezetter is aangestipt.
De tweede helft van A Hologram fort he King die hierdoor wordt ingeleid is dan ook een stuk minder solide. Werk belandt op de achtergrond en Alan Clay als mens komt meer centraal te staan. Daar is een mysterieuze vrouw voor nodig die al vroeg in het verhaal wordt geïntroduceerd. De nieuwe synergie die hierdoor ontstaat, komt uit de lucht vallen en kent een tumultueus en ongeloofwaardig verloop. A Hologram for the King begint alleraardigst door de grote mate van onbekend terrein die Tykwer zijn hoofdpersoon laat betreden. Wanneer de toon omslaat en zaken een plek moeten krijgen, blijkt dit een aanpak die geen stand kan houden. Tykwer en Eggers blijven er haast desperaat aan vasthouden, zonder echt verlossing te bieden.
