Interstellar
Recensie

Interstellar (2014)

Christopher Nolan flikt het weer: zijn nieuwste is een weergaloos ruimtevaartepos met een lastig te doorgronden plot, prachtige plaatjes en een sterke nadruk op drama.

in Recensies
Leestijd: 3 min 53 sec
Regie: Christopher Nolan | Cast: Matthew McConaughey (Cooper), Anne Hathaway (Amelia Brand), Wee Bentley (Doyle), David Gyasy (Romilly), Jessica Chastain (Murph), Casey Affleck (Tom), John Lithgow (Donald), Michael Caine (Professor Brand), e.a. | Speelduur: 169 minuten | Jaar: 2014

Vrij geïnterpreteerd dicteerde natuurkundenestor Isaac Newton in zijn derde wet dat om verder te komen je iets moet achterlaten. Ruimtevaarder Cooper laat zijn twee bloedjes van kinderen beteuterd en boos achter als hij besluit mee te doen aan een ruimtemissie om op zoek te gaan naar een alternatieve planeet voor de aftakelende Aarde. Tijd is relatief, aldus Newtons vakbroeder Albert Einstein, dus een tochtje naar kandidaatplaneet Nummer 1 duurt voor Cooper een uurtje of drie, maar in onze tijdsbeleving meer dan drieëntwintig jaar. Terug bij het basisstation is de baard van medecrewlid Romilly deels grijs gekleurd. Cooper ziet in een paar minuten de videoboodschappen van zijn kids van de afgelopen drieëntwintig jaren. Coopers leven lijkt te hebben stilgestaan, maar dat van zijn familie is ingrijpend veranderd. Dochter Murph is bijvoorbeeld net zo oud als haar vader. Christopher Nolans ruimtevaartepos Interestellar leunt zwaar op de familiebanden. De film doet Spielbergiaans aan en dat is niet verwonderlijk. Oom Steven was ooit zelf bij dit project betrokken.

Het drama neemt dan ook een zeer prominente plek in tijdens de uiteenzetting van Coopers missie. In de iets te lange aanloop worden de fundamenten gelegd voor een nauwelijks te bevatten verhaal, waarin je je het beste maar gewoon kunt laten meevoeren. Het eerste kabbelende uur bevindt zich in een geheel andere dimensie van ongrijpbaarheid dan de krappe twee uur aan actie en innige contemplatie die erop volgen. Cooper is na een traumatische crash en de teloorgang van de ruimtevaart maar de landbouwer gaan uithangen. De aardbol kampt namelijk met een fikse voedselschaarste omdat het ene na het andere gewas met uitsterven wordt bedreigd. Een andere planeet beidt de enige uitkomst maar de mensheid is gestopt met de ruimtevaart. Op school wordt zelfs geleerd dat de maanmissie enkel een slimme propagandazet was. Coopers ultraslimme dochter Murphy denkt signalen door te krijgen vanuit haar boekenkast. Van wie is onduidelijk. Het zijn of de marsmannetjes of de zwaartekracht, maar zelf houdt Murphy het op een geestverschijning. Uit deze stille kracht en een stofstorm weten Cooper en zijn dochter echter wel aanwijzingen te plukken om met een grote omweg naar een ander deel van het universum te reizen.

Nolan en zijn schrijvende broer Jonathan zijn mannen met grootse ideeën en een weergaloos vermogen om hun visie in beelden om te zetten. Deze stortvloed aan ingevingen en invalshoeken hebben ze nagenoeg allemaal in Interstellar verwerkt. Soms moet je echt een natuurkundeknobbel hebben om de ingewikkelde concepten van zwarte gaten, wormgaten, vierde en vijfde dimensies en de relativiteitstheorie te kunnen snappen. Telkenmale word je gerustgesteld met het besef dat het uiteindelijk het dramatische aspect is waar de broertjes Nolan zich op willen richten. Alleen Christopher Nolan weet namelijk al deze moeilijke invalshoeken te combineren met meeslepend drama en spectaculaire ruimtetripjes. Opvallend genoeg zijn het vaak doodeenvoudige uitgangspunten als liefde en verlies waarmee Nolan de niet te snappen componenten van zijn verhaal weet te dichten. Ambitieus is het combineren van de diverse inspiratiebronnen die Nolan uit zijn kaartenbak heeft gehaald. 2001: A Space Odyssey springt als eerste in het oog, maar ook bij andere klassiekers als Close Encounters of the Third Kind, Contact (die door dezelfde wetenschapper als Interstellar werd begeleid) en Nolans eigen Inception wordt op creatieve wijze aangehaakt.

Interstellar is geen eenvoudig ruimteavontuur. De stroperige aftrap doet denken aan het eerste uur van Spielbergs War Horse en valt pas in de metafysische afsluitende akte op zijn plek. Maar dit interplanetaire actiedrama komt pas echt tot leven door de baanbrekende speciale effecten. Het binnendringen van een wormgat bijvoorbeeld, of een planeet die geheel uit water en wolkenkrabberhoge golven bestaat, of een ijsplaneet met bevroren wolken. Het is van een ongekende schoonheid en zal op het IMAX-formaat zorgen voor open monden van verbazing en verwondering. Gewaagd zijn bovendien de vele stiltes in Hans Zimmers haast religieuze soundtrack en de klinische dialogen tussen een onverschrokken Matthew McConaughey en tegenspeelster Anne Hathaway. In de sciencefiction zijn diverse titels aan te wijzen die het genre hebben gedefinieerd en geherdefinieerd. 2001: A Space Odyssey, Star Wars, Alien en Gravity zijn de belangrijkste vertegenwoordigers. Interstellar valt deze eer niet te beurt, omdat hij te veel meelift op de erfenis van deze historische ijkpunten, maar hij laat wel op onnavolgbare wijze een 'best of' van dramatische sciencefiction zien. Na het verstrijken van de net geen drie uur wil je het liefst opnieuw naar de kassa rennen voor een kaartje. Dat is cinema op zijn best. Ter lering, ontroering ende vermaak.