Recensie

Hollywood Banker (2014)

Door filmpassie speelde Nederlander Frans Afman een belangrijke rol in het veranderen van het financieringssysteem in de onafhankelijke Amerikaanse filmindustrie.

in Recensies
Leestijd: 3 min 27 sec
Regie: Rozemyn Afman | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2014

De grootste klacht van regisseurs en filmproducenten is dat het altijd een enorm gedoe is om budget los te peuteren voor hun projecten. Het zijn toestanden waar ze zich het liefst helemaal niet mee bezig zouden houden, ware het niet dat geld nu eenmaal onontbeerlijk is. Het studiosysteem in Hollywood is uitermate ingewikkeld, vooral omdat de grote studio's met elkaar samenwerken en diffuse financieringsmodellen hebben opgesteld. Bij onafhankelijke producties worden weer al te vaak de financiën beheerd door bankmannetjes die geen enkele affiniteit met de filmwereld hebben. Het maken van een film is voor hen een slimme investering, die zich dubbel en dwars terug dient te verdienen. Dit rigide, zakelijke systeem is in de jaren zeventig en tachtig sterk veranderd door toedoen van een Nederlandse bankier. Frans Afman combineerde zijn zakelijk instinct met zijn liefde voor film. Hij groeide zo uit tot een graag geziene gast in Hollywood.

Afman heeft vooral veel van zijn bekendheid te danken aan de samenwerking met de Italiaanse producent Dino de Laurentiis. Maar het was een wisselwerking, want De Laurentiis vond het op zijn beurt weer een verademing om een geldschieter te treffen die ook hart voor de materie had. Samen bedachten producent en bankier een nieuw financieringssysteem, dat de filmwereld voor goed zou veranderen. Bovendien werd duidelijk dat dit zogenaamde pre-sale-systeem alleen wortel kan schieten als de juiste mensen erbij betrokken zijn. Afman, die enkele jaren geleden overleed, kreeg de leiding over een aparte filmfinancieringsdivisie van Credit Lyonais, toen deze Franse grootbank Afmans Rotterdamse Slavenburg Bank overnam. De overname liep uiteindelijk verkeerd af, omdat er bankiers aan het roer kwamen met de verkeerde intenties en een gebrek aan passie. Zelfs toen het misliep, was de naam van Afman onlosmakelijk verbonden met grote projecten als Platoon en The Terminator. De Amerikanen zullen zijn naam en nalatenschap niet snel vergeten.

Ook op persoonlijk vlak heeft Afman de levens van velen veranderd. In de eerste plaats die van zijn dochter Rozemyn, die haar vader eert met een biografie die de titel Hollywood Banker kreeg. Dochter Afman, die al van jongs af aan naar filmsets werd meegesleept, kreeg grote namen als Paul Verhoeven, Oliver Stone, Mickey Rourke en Kevin Costner voor de camera om te vertellen hoe haar vader in de States het verschil maakte. Naast een portret van Frans Afman als zakenman en familieman, geeft de filmmaakster ook een ongekend inkijkje in de Amerikaanse onafhankelijke filmindustrie. Het wordt duidelijk dat alles valt en staat met de juiste motieven. In zeer korte tijd weet Afman zich een positie te verwerven in een wereld, waar hij weliswaar een grote voorliefde voor koestert, maar waarvan hij eigenlijk ook bitter weinig af weet. Affectie met de materie zorgt ervoor dat Afman snel de ins en outs van het filmmaker oppikt. Minutieuze beslissingen van de producenten zorgen voor een grote impact in de financiën. Hierbij blijkt het een misvatting dat het falen van de film wat betreft bezoekersaantallen voor de geldschieters ook gelijk desastreuze gevolgen heeft.

Voor een filmmaakster die zo nauw bij haar onderwerp betrokken is, weet Rozemyn Afman de grootste valkuilen en open deuren behendig te vermijden. Hollywood Banker dweept niet met een immense vader-dochterliefde. Wel verzandt de maakster in een oeverloze uiteenzetting van de moderne historie van het reilen en zeilen in de Amerikaanse filmwereld. Soms met een interessant detail, maar geleidelijk wordt het een tikkeltje saai en verliest Afman de focus. Het charisma van haar vader blijft gelukkig in stand, al had de documentairemaakster zich hier sterker aan vast moeten houden. Het enige wat ze duidelijk weet te maken is dat het systeem zonder haar vader in elkaar lazert, maar hoe dit proces precies in zijn werk is gegaan is een stuk minder interessant. Hoeveel Frans Afman voor de filmwereld, ook de Nederlandse, heeft betekent wordt duidelijk in het slotinterview met Paul Verhoeven.

In de laatste maanden van zijn leven zat de bankier tussen de dozen in zijn werkkamer, waarin zijn kennis en ervaringen gedocumenteerd waren. Hoe waardevol dit archief ook moge zijn, het toont bovenal aan dat Afmans overlijden zowel voor de filmwereld als zijn geliefden een groot gemis is.