Sepideh: Reaching for the Stars
Recensie

Sepideh: Reaching for the Stars (2013)

Inspirerende en ontroerende feelgooddocu over een Iraans meisje dat er van droomt om astronaut te worden.

in Recensies
Leestijd: 2 min 44 sec
Regie: Berit Madsen | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2013

"Als je zondigt vermoord ik je," oreert de strenge oom en plaatsvervangend vader van de zeventienjarige Sepideh. "Het maakt me niet uit of je mijn dochter bent of die van mijn zus." Deze ferme taal komt meer voort uit bescherming dan uit betutteling. Het Iraanse meisje gaat midden in de nacht met andere fanaten er op uit om naar de sterren te kijken. De amateur-astronome wil niets liever dan van haar hobby haar toekomstige werk maken. Sepidehs moeder maakt zich druk om andere zaken. Dat ze eens leert koken bijvoorbeeld. Daar vindt haar dochter dus weinig aan. Door naar de nachtelijke hemel te kijken waant ze zich in een andere wereld. En ze voelt alsof ze dichter bij haar overleden vader is.

Er gaat een jaloersmakende bezieling en inzet uit van de titelfiguur van de documentaire van de Deens Berit Madsen. Met haar jonge leeftijd weet het meisje met exact de juiste toon discussies te voeren met de volwassenen die zonder enige twijfel het beste met haar voor hebben, maar met hun starre houding haar ontwikkeling in de weg staan. Ontroerend zijn de beelden van Sepideh die naar haar computerscherm staart terwijl ze de filmpjes van de eerste Iraanse vrouw in de ruimte tot in den treure bekijkt. Met betraande ogen kijkt Sepideh op naar haar grote voorbeeld Anousheh Ansari. Daar wil zij na een studie astronomie ook staan. Sepideh schrijft in haar dagboek brieven naar de grote Albert Einstein. Als ze de wanhoop nabij is, omdat de weg naar een studie niet wil vlotten, besluit ze zelfs Ansari te e-mailen.

Madsen rekent met veel vooroordelen van de Iraanse maatschappij af. Op een moskee na, komen er opvallend weinig uitingen van religie voorbij. Sepideh kleedt zich naar de geldende religieuze (staats)normen, maar laat zich niet leiden door de regels van haar godsdienst. Maar de strenge maatschappij dicteert ook de verwachtingen die aan meisjes als Sepideh worden gesteld. Daarbij helpen de omstandigheden ook niet bepaald. Na de dood van Sepidehs vader verkeert haar gezin in grote financiële moeilijkheden. Er staat geen geldboompje in de tuin en dat is wellicht nog wel een groter obstakel voor de verwezenlijking van Sepidehs toekomstplannen dan de traditionele rolverdeling van Iran. Het referentiekader van de kijker, dat vergeven is van de veelal onjuiste veronderstellingen, zorgt voor een verengde blik. Toch staan er een aantal aangename verrassingen op stapel, omdat Sepideh met haar mentaliteit en positieve instelling met kop en schouders boven haar leeftijdsgenoten uit steekt.

De lijn die Madsen doorvoert dreigt af en toe wat uit het lood te gaan lopen. Gelukkig stuurt ze op tijd bij, bijvoorbeeld wanneer de droom van Sepideh compleet dreigt te worden overschaduwd door de geldproblemen van haar familie. Het is weliswaar een belangrijk obstakel dat van invloed is op Sepidehs toekomstidealen, maar Madsen verzandt soms in te veel details.

De overwegend opgewekte toon van haar documentaire wordt onderstreept door gepaste doch subtiele humor. De demente moeder van Sepidehs astronomieleraar brabbelt en schreeuwt met haar penetrante stemgeluid alles bij elkaar terwijl ze moet wachten in de auto. De finale, als je daar al van mag spreken, waarin Sepideh contact krijgt met haar idool, is ronduit ontroerend. Dit integere portret van een meisje dat droomt van een leven als astronaut is uitermate relativerend.