Kedi
Recensie

Kedi (2016)

Sprookjesachtige documentaire over zwerfkatten in Istanbul.

in Recensies
Leestijd: 2 min 22 sec
Regie: Ceyda Tourin | Cast: De katten van Istanbul, e.a. | Speelduur: 79 minuten | Jaar: 2016

Mag een documentaire wel een sprookje zijn? Deze vraag werd onlangs veel gesteld naar aanleiding van The Eagle Huntress. Kedi roept hem ook op. Kedi (Turks voor kat) presenteert een vrolijk, lief beeld van de straatkatten van Istanbul en de mensen die met liefde voor hen zorgen. Als zodanig is het een aangename film waar vooral kattenliefhebbers hun hart aan kunnen ophalen. Maar sommige dierenliefhebbers in Istanbul boycotten de film, omdat zij de documentaire een leugen vinden, die de veel minder rooskleurige werkelijkheid verhult.

In realiteit worden de meeste zwerfkatten in Istanbul genegeerd, weggejaagd, opgejaagd of zelfs mishandeld. Veel mensen hebben een hekel aan de beesten. Daar zie je helemaal niets van terug in het romantische Kedi. Iedereen die aan het woord komt houdt van katten of plaatst ze zelfs op een voetstuk. De mensen geven eten aan de katten, geven ze namen, aaien ze en geven ze soms zelfs tijdelijk onderdak, als de katten dat willen.

De manier waarop sommige Istanbulse burgers praten over de dieren doet bijna denken aan de verafgoding van katten in het oude Egypte. Anderen noemen de dieren een geschenk van God, vooral de man die elke dag een nest jonge, verlaten poesjes in de haven eten komt geven en aaien. Hij vertelt over hoe hij ooit failliet was gegaan en op een dag geen geld meer had om te eten. Net op dat moment komt er een kat langs met een portemonnee in zijn bek, die het beestje voor de voeten van de man deponeert. Er zit precies genoeg geld voor één maaltijd in. Een geschenk van God, en een teken volgens de man dat hij voortaan voor de katten van Istanbul moet gaan zorgen.

Andere mensen openen simpelweg hun deuren voor de katten, en hopen ze dagelijks te zien. Sommigen geven onderdak aan een nest terwijl de zwervende moeder in de stad eten verzamelt. Restauranthouders voeden de beestjes. Allemaal hebben ze een mooi verhaaltje te vertellen over katten in het algemeen of specifiek de kat die bij ze langskomt en bijna altijd wel een naam heeft gekregen. Zo is er een kat die als de koningin van de buurt wordt gezien en haar territorium fel verdedigt tegen andere katten onder het motto 'deze gratis voedselbronnen zijn van mij'.

De vechtende kat staat haaks op de bewering van sommige mensen in de film, die de katten beschouwen als betere wezens dan mensen, omdat mensen elkaar zo naar het leven staan. De cameraman brengt ondertussen een aantal keer de graffitileus 'Erdo-gone' in beeld, een verwijzing naar de Turkse president Erdogan die in grote delen van Istanbul bepaald niet geliefd is. Maar of de zwerfkatten het in Istanbul het nou echt beter hebben dan de mensen valt te betwijfelen, ondanks het rooskleurige beeld dat het (te) lieve Kedi schetst.