Doctor Sleep
Recensie

Doctor Sleep (2019)

Here's Danny! Het vervolg op The Shining is een intrigerende boekverfilming met een grootsere, maar psychologisch minder beklemmende opzet.

in Recensies
Leestijd: 4 min 8 sec
Regie: Mike Flanagan | Cast: Ewan McGregor (Danny Torrance), Rebecca Ferguson (Rose the Hat), Kyliegh Curran (Abra), Emily Alyn Lind (Snakebite Andi), Cliff Curtis (Billy Freeman), Zahn McClarnon (Crow Daddy), Carel Struycken (Grampa Flick), e.a. | Speelduur: 151 minuten | Jaar: 2019

Het is niet bepaald een geheim dat Stephen King niet te spreken was over Stanley Kubricks verfilming van The Shining. Kings voornaamste kritiek zat hem in de uitwerking van Jack Nicholsons personage en de wijze waarop zijn alcoholverslaving niet alleen zijn psyche uiteenrukte maar ook zijn gezin. Ongeveer een decennium geleden kwam King op het idee om een vervolg te schrijven, waarin het zoontje van het gezin centraal staat. Wat is er gebeurd met Danny Torrance na de traumatische en afschuwwekkende gebeurtenissen in de besneeuwde bergen van Colorado en hoe gaat hij om met zijn gave? .

Wellicht nog wel meer dan bij The Shining neemt de verfilming van het vervolg, Doctor Sleep, het niet al te letterlijk met het bronmateriaal. Dit komt deels omdat regisseur Mike Flanagan King ervan overtuigde dat het filmpubliek veel bekender is met Kubricks versie van het verhaal dan met het boek. Aan het begin en met name aan het einde sluit de filmmaker, die tevens het scenario schreef, aan bij de iconische beelden van de klassieker uit 1980. Bijna veertig jaar later moest dit vervolg dus kloppen met Kubricks meesterwerk. Maar zelfs als je de continuïteit van de twee films buiten beschouwing laat heeft hij zich behoorlijk veel vrijheden aangemeten. Misschien wel meer dan hoogstnoodzakelijk.

Na de ontberingen in en om het Overlook Hotel hebben Danny en zijn moeder zo goed en kwaad als het kon de draad opgepakt. Toen de jongen twintig was werd hij wees en volgde een langdurige zwerftocht door de Verenigde Staten. De familiegeschiedenis herhaalt zich als ook 'Dan', nu gespeeld door Ewan McGregor, niet van de drank kan afblijven. Hij belandt uiteindelijk in een klein stadje in New Hampshire waar hij eerst aan de slag gaat in de minieme toeristenindustrie van het plaatsje en later een baan vindt in een hospice. Dan probeert zijn visioenen en zijn gave om gedachten te horen en over te brengen zo veel mogelijk weg te stoppen; het heeft hem immers niets dan ellende gebracht.

Hij blijkt niet de enige te zijn met 'the shining', zoals hij de gave zelf noemt. Verderop in het land voedt een sekte, geleid door de mysterieuze en charismatische 'Rose the Hat' zich met het levenselixer van stervende lotgenoten. Als een jonge honkbalspeler onder duistere omstandigheden verdwijnt worden de wanpraktijken van de sekte opgepikt door het jonge helderziende meisje Abra. Ze moet contact met Dan zien te leggen om Rose en haar handlangers te stoppen.

Het moge helder zijn dat Doctor Sleep, waarvan de titel verwijst naar Dans vermogen om stervende patiënten gerust te stellen, niet een herhaling van zetten is ten opzichte van de voorganger. King presenteert ons een groter universum, waarbij de gave van Dan weliswaar nog steeds uniek is, maar hij overduidelijk niet de enige is die ermee opgezadeld zit. Deze expansie kent goede en slechte kanten. The Shining profiteerde van de beklemmende setting in een afgelegen verlaten hotel en de spaarzame personages, maar de grootse opzet van dit vervolg staat een benauwend sfeertje in de weg.

Het verhaal volgt verschillende routes, die uiteindelijk wel samenkomen, maar waarvan de samenhang soms een kwestie van gissen is. Er zijn aardig wat momenten waarop de rol van McGregor wordt gedegradeerd tot aangever en de ware strijd zich tussen Abra en Rose afspeelt. Op zich kun je dit vervolg vrijwel losstaand bekijken, maar kennis van de voorganger helpt wel om de strijd die Dan en zijn lotgenoten voeren beter te doorgronden.

De trailer van Doctor Sleep doet vermoeden dat vrijwel alle legendarische beelden van Kubrick nog eens dunnetjes worden overgedaan. Kleuter Dan op zijn driewieler die over het bonte tapijt van de hotelgangen scheurt, het ijzige doolhof, de geestentweeling, de blik door een met een bijl doorkliefde deur en de liters bloed die uit de lift en over de plinten klotsen: ze zijn allemaal aanwezig. Een feest van herkenning voor de fans, maar in de film zelf zijn het niet meer dan korte, hoofdzakelijk visuele referenties die gedoseerd en functioneel worden ingezet.

Wie verwacht dat Flanagan alleen maar leentjebuur speelt bij zijn vakbroeder komt dus bedrogen dan wel opgelucht de bioscoopzaal uit. Vooral het camerawerk is op momenten spectaculair en gedurfd en demonstreert goed hoe de filmtechniek in veertig jaar tijd is geperfectioneerd. Naast een degelijk acterende McGregor maakt de Zweedse Rebecca Ferguson grote indruk in haar rol van een bezweerster en 'geestelijk leider' die alles en iedereen naar haar hand wil zetten voor eigen gewin en onsterfelijkheid.

Er had een boel mis kunnen gaan, want laten we eerlijk zijn: een vervolg regisseren op een baanbrekende horrorfilm: ga er maar aanstaan. Doctor Sleep ontbeert weliswaar de psychologische complexiteit van het eerste deel, maar kent evenveel onderhuidse narigheid, zij het van andere aard. Een moderne klassieker zit er evenwel niet in.