Luce
Recensie

Luce (2019)

Luce is een heilige; Luce is een monster. Luce is America. En Luce is een behoorlijk goede sociaal-politieke whodunit.

in Recensies
Leestijd: 3 min 21 sec
Regie: Julius Onah | Cast: Naomi Watts (Amy Edgar), Octavia Spencer (Harriet Wilson), Tim Roth (Peter Edgar), Kelvin Harrison Jr. (Luce Edgar), e.a. | Speelduur: 109 minuten | Jaar: 2019

Sinds de verschijning van Get Out is wereldwijd veel gespeculeerd over het nieuwe genre dat deze wonderbaarlijke racismekraker zou genereren. Hoewel er geen consensus over is, focussen de gesuggereerde genres zich op het horroraspect. Ze lopen uiteen van 'schoonfamiliehorror' tot 'actuele horror'. Luce, de eerste bioscoopfilm van Julius Onah (volgens Forbes één van de 'African celebrities to watch'), toont aan dat de erfenis van Get Out veel genuanceerder ligt.

Luce is de adoptiefzoon van Amy en Peter. Hij is geboren in het door oorlog verscheurde Eritrea en op zevenjarige leeftijd overgebracht naar een 'Zonnedael'-wijk in New Hampshire. Luce is een voorbeeldleerling op het Dartmouth College, een van de hoogst gewaardeerde universiteiten van Amerika. Luce opent met een speech waarin Luce voor een overvolle universiteitszaal de ouders en docenten op zo'n manier bedankt dat het lijkt alsof hij zojuist de Nobelprijs voor de vrede in ontvangst heeft genomen. Luce is vanaf het moment dat hij in beeld komt, de Barack Obama van zijn studiejaar.

Van meet af aan is ook duidelijk dat Luce misschien niet is wie we denken dat hij is. Dat Luce misschien toch op een iets te jonge leeftijd heeft geleerd hoe een AK-47 werkt. Tijdens de optiteling, dus nog voor die openingsspeech, plaatst iemand een papieren zak in een schoollocker. De manier waarop het in beeld wordt gebracht doet denken aan de zwartleren handschoen op het raamkozijn in de openingsscène van een willekeurige aflevering van Murder, She Wrote. Er gaat hoe dan ook een misdaad gepleegd worden en de bedoeling van het filmscript is dat Luce de hoofdverdachte is.

Luce heeft twee gezichten. De subtiele en minder subtiele hints richting het zwarte kwaad dat misschien wel in deze überperfecte student schuilt, wisselen elkaar in rap tempo af. Van een essay dat hij geschreven heeft over hoe geweld noodzakelijk is om een stabiele samenleving te creëren, via een groepsaanranding van een medestudente, tot de graffitiletters 'Nigger Bitch' op de ramen van de docente die tegelijkertijd zijn beschermvrouwe en Nemesis is.

Luce heeft het allemaal gedaan. Of toch niet? Aan het onzekere en continu wisselende antwoord op die vraag ontleent Luce zijn kracht. Het constante geschuif op de schaal van schuld en onschuld past uitermate goed bij het grote thema waar Luce eigenlijk over gaat. En dat is racisme. Specifieker: racisme in Amerika.

Luces blanke ouders worden heen en weer geslingerd tussen geloof en wantrouwen in hun zoon. Tussen onschuldige toeschouwer en schuldige participant bij het ontrafelende, door en door racistische drama. Die innerlijke tweestrijd is niet alleen een symbolische, maar vooral ook een rechtstreekse weergave van de problematische omgang met donkergetinte inwoners in Amerika.

Luce breekt de discriminatieproblematiek niet zo perfect open als Luce met zijn voor een lege zaal gerepeteerde speeches. Halverwege de film groeien de personages toch iets te veel uit tot allegorische klankborden op een sociaal-politiek discussieplatform. De antithese 'heilige of monster' blijft grotendeels overeind, maar ontkomt niet aan een soort Pinokkio-achtige bewijsvoering van elke opgeworpen leugen. Deze soms iets te ongenuanceerde uitwerking van de thematiek maakt de gedeclameerde frustratie van vader Peter erg invoelbaar: "Our lives didn't have to be a political, fucking statement."

Toch doet Luce een behoorlijke poging zo goed te zijn als de liturgische, Obamastijl-speeches. Deze film over de actuele staat van (Amerikaans) racisme laat zich niet heel gemakkelijk terzijde schuiven. Het personage Luce Edgar loopt door de deur die het Get Out-personage Chris Washington heeft opengezet. Met Luce wordt duidelijk dat er niet zozeer een nieuw genre is ontstaan, maar dat Get Out een zwaarbevochten rol voor de Afro-Amerikaan heeft gecreëerd in de blanke rijkeluifilms van Hollywood. Een dubieuze, bijna oudtestamentische Kain-versus-Abel-rol misschien, waarbij geweld en horror noodzakelijke elementen zijn. Tevens een rol die nog steeds het rassenonderscheid als kernelement heeft. Maar toch zeker een echte karakterrol, die de nog altijd blanke Oscar-hegemonie in de nabije toekomst voor nieuwe, krachtige uitdagingen stelt.