Wanneer een filmproject ambitieus wordt genoemd, heeft dat meestal betrekking op de schaal. Een enorm budget, een uitgebreide cast, een stevige speelduur of een aanzienlijke hoeveelheid draaidagen; praktisch alle films die als ambitieus worden gelabeld, voldoen aan een of meerdere van deze criteria. Boyhood is zonder twijfel een van de meest ambitieuze films van deze eeuw, maar oogt toch zeer bescheiden. Het budget bedraagt een eenvoudige tweeënhalf miljoen dollar, de centrale cast bestaat uit vier acteurs en het aantal draaidagen is niet meer dan vijftig. Het enige dat opvalt is de speelduur van iets meer dan tweeënhalf uur, maar dat maakt het nog geen Gone with the Wind. Wat Boyhood bijzonder maakt? De film is gemaakt over een periode van niet minder dan twaalf jaar.
Boyhood laat het leven van een jongen genaamd Mason zien van zijn zesde tot en met zijn achttiende. Een typisch coming-of-ageverhaal dus. Maar waar dergelijke films normaal gesproken worden gemaakt met hoofdrollen voor diverse acteurs van verschillende leeftijden, pakte regisseur Richard Linklater het anders aan. Voor de belangrijkste hoofdpersonages (de jongen, zijn twee ouders en zijn zus) werden vier acteurs gecast met wie Linklater ieder jaar steeds een aantal dagen filmde. Dat lijkt misschien niet heel bijzonder, maar in de filmwereld zijn dit soort langetermijninvesteringen hoogst ongebruikelijk. Wat immers als een van de betrokkenen er na een paar jaar de brui aan geeft? Of erger nog: wat als iemand komt te overlijden? Linklater was dan ook zo verstandig om de rol van Masons oudere zus aan zijn eigen dochter te geven en de vaderrol te laten vervullen door Ethan Hawke, met wie hij geregeld samenwerkt.
Mensen op het witte doek zien opgroeien, is niet volkomen nieuw. Denk bijvoorbeeld aan de periode van bijna tien jaar waarin we de ooit jeugdige cast van de Harry Potter-films volwassen zagen worden, of Linklaters eigen Before-trilogie, die met tussenpozen van negen jaar steeds een dag uit het leven van twee mensen liet zien. Echter, nooit eerder zaten we er als publiek zo dicht bovenop als in Boyhood. Voor onze ogen verandert Mason gedurende tweeënhalf uur van een kleine snotneus naar een jongvolwassene met zijn eigen persoonlijkheid en ambities. Het verloop van tijd weet Linklater goed te bewerkstelligen door elke scène stevig in het heden te planten, zonder te vermelden in welk jaar we ons precies bevinden. Die informatie wordt immers perfect gecommuniceerd met muziek, kapsels, kleding, technologie, en zo nu en dan een uitspraak over actuele ontwikkelingen.
Boyhood werkt vooral als een slice of life waarin het zien opgroeien van Mason de voornaamste attractie is. Echt drama is er namelijk niet. Zo vangt de film aan op een moment dat Masons ouders al zijn gescheiden en is er in de resterende speelduur vrijwel geen sprake van conflict tussen de twee. Wel zien we hoe beide ouders door de jaren heen een eigen kant uitgroeien en elk hun stempel op de jongen drukken. Het laat mooi zien dat een leven niet louter grote sprongen maakt, maar vooral kleine stapjes maakt. Het gebrek aan een conventioneel narratief breekt de film op een zeker punt toch enigszins op, want voor de lange speelduur kabbelt het allemaal net iets te losjes voort. Neemt niet weg dat Boyhood een zeer fijne film is die lof verdient om zijn ambitieuze aanpak. Een Oscar voor beste regie zou Linklater dan ook niet misstaan.
Lees hier het interview met actrice Patricia Arquette.
