Recensie

David Lynch: The Art Life (2016)

Oppervlakkige documentaire over het vroege leven van meesterfilmmaker David Lynch, tot aan zijn eerste film.

in Recensies
Leestijd: 2 min 30 sec
Regie: Jon Nguyen, Rick Barnes & Olivia Neergaard-Holm | Cast: David Lynch, e.a. | Speelduur: 88 minuten | Jaar: 2016

David Lynch is een unieke kunstenaar: maker van invloedrijke, bijzondere films, aparte schilderijen en foto's, en muzikant van wisselende kwaliteit. Hoewel David Lynch: The Art Life wel pogingen doet om uniek over te komen met vervormde beelden en vreemde camerastandpunten, benadert de documentaire nooit de creativiteit en eigen stijl van Lynch zelf. Wat overblijft is David Lynch die via voice-over en interview zijn levensverhaal vertelt, vanaf zijn geboorte tot aan zijn eerste speelfilm, Eraserhead. Dat debuut uit 1977 wordt samen met David Lynch: The Art Life in selecte filmtheaters opnieuw uitgebracht.

David Lynch vertelt zijn levensverhaal, wat samengevat niet heel opzienbarend is. Kort na de Tweede Wereldoorlog werd Lynch geboren, op 20 januari 1946, in Missoula, Montana. Vanwege zijn vaders werk verhuizen zijn ouders veel, waardoor de jonge Lynch in veel plaatsen in de Verenigde Staten opgroeide. Desalniettemin had hij geen ongelukkige jeugd, dankzij een goede opvoeding en liefhebbende ouders. Hij had een hekel aan school. Aan het einde van zijn schoolperiode besloot Lynch dat hij wilde schilderen of liever gezegd: het leven van een kunstenaar wilde leiden (vandaar de titel). Hij ging daarvoor naar de kunstacademie, eerst in Boston en later in Philadelphia. Daar ontmoet hij zijn eerste vrouw Peggy, met wie hij in 1967 trouwt. In 1968 krijgen ze een kind, Jennifer Lynch. Hij was bang voor het vaderschap, ervaringen die hij later verwerkte in het script voor Eraserhead, hoewel dat niet heel expliciet in deze film naar voren komt.

Het is niet dit verhaal dat David Lynch: The Art Life bij vlagen boeiend maakt. Dat zijn de anekdotes die Lynch in dat verhaal vertelt, die zijn artistieke zelf hebben vormgegeven. Zoals een zekere avond, waarop hij als kind 's avonds nog buiten aan het spelen is en er uit het donker opeens een naakte vrouw met bebloede mond verschijnt. Een plotselinge verstoring van het idyllische en onschuldige door seks en geweld komt in veel van Lynch' films terug. Later vertelt hij het onder fans beroemde verhaal van de dag dat hij naar een schilderij kijkt en de wind hoort, en iets in zijn schilderij ziet bewegen. Een bewegend beeld met geluid. David Lynch de regisseur was geboren.

Daarnaast krijgen we veel van Lynch' schilderijen en fotografie te zien, die soms zijn verhaal sterk illustreren. Maar helaas wordt er verder geen enkele context geboden voor al die schilderijen en foto's: wanneer en hoe moeten we die in het vertelde verhaal plaatsen? De fotografie en de schilderijen dateren deels van na het deel van Lynch' leven dat hier verteld wordt, maar dat komt niet uit de film zelf naar voren. We zien hem wel een schilderij maken, dus is duidelijk dat hij nog steeds schildert. Maar wat dat nu eigenlijk werkelijk voor hem persoonlijk betekent, vooral in het licht van zijn filmcarrière, wordt open gelaten. De drie filmmakers gaan nooit echt diep in op de kunstenaar of op zijn kunst, en laten bovenal zien dat hij nog veel rookt.