Recensie

Amy (2015)

Indringende documentaire over het leven van Amy Winehouse, die naast de tragiek ook haar muzikale talent benadrukt.

in Recensies
Leestijd: 2 min 38 sec
Regie: Asif Kapadia | Cast: Amy Winehouse, e.a. | Speelduur: 127 minuten | Jaar: 2014

Amy. Het begint al met die titel. Niet Amy Winehouse of een nog uitgebreidere titel, maar alleen haar voornaam. De documentaire Amy is een intiem portret van de Britse zangeres, met nog nooit eerder vertoonde privé- en archiefbeelden. Maar ook met veel filmpjes en foto's van paparazzi en dat schuurt. Want de documentaire maakt duidelijk dat deze inbreuk op haar privacy zeker bijdroeg aan haar vroege dood. Toch zitten wij nu vier jaar later met zijn allen naar haar intiemste momenten te kijken. Voordat Amy eindigt met deze problematische, wrange noot, belicht Asif Kapadia (Sienna) juist vooral Winehouse' enorme muzikale talent.

Helaas wordt dat talent maar al te vaak vergeten sinds Winehouse' vroegtijdige dood op zeventwintigjarige leeftijd in 2011. Daarna is de focus komen te liggen op haar zeer publieke aftakeling en het feit dat ze tot de zogenaamde '27 club' behoort. De kracht van Amy is dat hij in eerste instantie op Winehouse' muziek focust en aan de hand daarvan haar levensverhaal vertelt. Beginnende bij hoe Amy als jonge tiener een vriendin op haar verjaardag toezingt, waarna ze al snel met een bandje in kleine jazzclubs in Londen optreedt. Op haar zestiende wordt ze de vaste zangeres van de National Youth Jazz Orchestra, op haar achttiende krijgt ze een manager en een platencontract. Haar debuutalbum Frank verschijnt als ze net twintig is.

Al vanaf de vroegste filmpjes en opnames is Winehouse' zangtalent duidelijk. Daarnaast benadrukt Kapadia haar schrijftalent. Want zij schreef bijna al haar nummers zelf. Dat doet Kapadia door de teksten in beeld te laten verschijnen terwijl Winehouse zingt. Het is niet bepaald elegant en op deze momenten ziet Amy er bijna als een soort karaokevideo uit. Het is wel een effectieve methode om uit te lichten dat ze niet alleen zelf haar liedjes schreef, maar ook hoe persoonlijk haar teksten waren. Want door de muziek naast haar persoonlijke leven te zetten, tot aan zeer intieme momenten uit homevideo's, laat Kapadia zien hoe de liedjes uit het leven zijn gegrepen.

Amy Winehouse leeft ondertussen onstuimig genoeg om haar muzikale muze te voeden. Van haar problematische relatie met haar ouders tot aan depressie, drank, drugs en haar tumultueuze liefdesleven met Blake Civil-Fielder. Het is misschien deels wat haar muziek extra kracht en vitaliteit geeft, maar het maakt haar ook kapot. Helemaal als ze beroemd wordt en voortdurend door de 'pers' wordt belaagd. Het is hartverscheurend om te zien hoe haar vader en haar man (die overigens ook zijn eigen problemen heeft) bijdragen aan haar mentale en fysieke neerwaartse spiraal, terwijl vrienden en vriendinnen die haar proberen te helpen genegeerd worden. Het laatste, zeer dramatische gedeelte van Amy, wordt jammer genoeg gedomineerd door de paparazzi en de wrange bijsmaak van hun beelden. Kapadia maakt wel een punt over de destructieve kracht daarvan, maar heeft daar tegelijk het nare werk van die paparazzi voor nodig om dat te laten zien. Wat uiteindelijk het meest resoneert, is de muzikale erfenis van Amy Winehouse en haar bijzondere stem. Hoe eeuwig zonde is het dat zij daar niet meer van kon genieten en dat wij daar nooit meer van zullen horen.