Een Dag in 't Jaar
Recensie

Een Dag in 't Jaar (2015)

Bijzonder afstudeerproject volgt drie Amsterdammers een jaar lang terwijl ze door de stad wandelen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 47 sec
Regie: Margot Schaap| Cast: Michael Bloos (Seb), Anne Gehring (Misha), Vera Ketelaars (Yvonne), e.a. | Speelduur: 74 minuten | Jaar: 2015

In Een Dag in 't Jaar volgen we de twintigers Seb, Misha en Yvonne terwijl ze door Amsterdam lopen. De drie vrienden hebben een gemene deler: de één jaar eerder overleden Twan, beste vriend van Seb, broer van Misha en ex van Yvonne. Alle drie moeten ze op hun eigen wijze in het reine komen met het gemis van Twan. Er verstrijkt een jaar, maar voor hun gevoel is het hooguit een etmaal. “Ook als je de tijd stil wil zetten, gaat hij onverstoorbaar verder, hoe ondraaglijk dit ook is.” aldus de voice-over.

Een Dag in 't Jaar is de afstudeerfilm van Margot Schaap, die hem maakte voor haar onderzoeksmaster aan de Nederlandse Filmacademie. Ze wilde naar eigen zeggen het 'logge scheppingsproces' van de film doorbreken en weer een spontane film maken waarbij niet alles van tevoren bedacht en geproduceerd was. Een jaar lang nam zij elke maand een scène op, beginnend met de jaarwisseling van 2012/2013. Ze begonnen de volgende opnames steeds twee uur later, op het tijdstip dat de vorige opnames waren afgelopen. Zo filmden ze vierentwintig uur in twaalf maanden; een dag in 't jaar dus. Toen ze begonnen met filmen, wisten ze nog niet waar het verhaal heen zou gaan; alleen het beginpunt stond vast.

We volgen Seb, Misha en Yvonne terwijl ze kletsen en kibbelen; over relaties, gevoelens, studies en natuurlijk over Twan. Tijdens die gesprekjes wisselt de groepsdynamiek voortdurend en beurtelings nemen de drie daarbinnen de rol in van querulant, geweten, geliefde of dwarsligger. Maar welke hoedanigheid zij ook aannemen, altijd overheerst een hang naar nostalgie, naar antwoorden op onbeantwoorde vragen. "Als ze de tijd proberen vast te houden, glipt die ze door de vingers. Alle drie zijn ze door de tijd gegijzeld."

De grootste kracht van de film ligt in de dialogen en het spel. De gesprekjes van het drietal klinken nooit gekunsteld en de inhoud is vaak herkenbaar. Dat er veel geïmproviseerd is, is te zien en komt het spel ten goede: het acteerwerk is naturel en realistisch. De drie acteurs zijn geloofwaardig als vrienden die elkaar al lang kennen.

Storende factor in het geheel is de voice-over, ingesproken door regisseuse Margot Schaap. In een interview meldde Schaap dat zij het middel niet als noodgreep, maar als personage in de film ziet, bedoeld om de kijker mee te nemen in het hoofd van de maker. Toch voelt het als een zwaktebod. De extra achtergrondinformatie over de personages voegt meestal weinig wezenlijks toe. De dingen die wel belangrijk voelen, zou je liever horen uit de mond van de personages of met eigen ogen op het scherm zien gebeuren. Je kunt je hierdoor niet aan de indruk onttrekken dat Schaap hier toch met een noodverband de gaten in het geïmproviseerde script probeert te plakken.

Desondanks is Een Dag in 't Jaar een prettige kijkervaring. Voor Amsterdammers is de wandeltocht die de drie maken sowieso een feest der herkenning. Schaap en haar crew filmden ook op bijzondere dagen: tijdens Oud en Nieuw, maar ook op Koninginnedag, de kermis op de Dam en tijdens een Halloweenfeest. De knapste prestatie is dat ondanks het ontbreken van een echte dramatische ontwikkeling en een spanningsboog, de film absoluut niet verveelt. Het jaar vliegt voorbij, ook voor de kijker.