Elk jaar maken honderden goede films kans op een Oscarnominatie, het enige wat de producenten en distributeurs van die films hoeven te doen om nog meer kans te maken is ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk leden van de Academy de film zien. Meestal doen ze dat door grote advertenties te plaatsen met de bekende uitdrukking: "For your consideration" en door zogenaamde DVD-screeners rond te sturen. In de twee categorieën waarin de Nederlandse films kans maken op een Oscarnominatie is dat allemaal niet nodig, beide films vechten op hun eigen manier voor een plek, de één iets harder dan de ander.
Als eerst Varièté, een korte animatiefilm over een 'Chinese borden' jongleur die probeert om tijdens zijn act alle borden met daarop de mensen uit zijn leven draaiende te houden, maar of dat lukt als die groep steeds groter wordt? Een film met een prachtige metafoor voor het leven, geschreven, geregisseerd en geanimeerd door Roelof van den Bergh, animatiedocent aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Geproduceerd door il Luster, het Nederlandse productiehuis dat al twaalf jaar lang aan de weg timmert en al vele succesvolle korte animatiefilms heeft gemaakt.
Daarna wordt het pas echt spannend want een speciale geheime commissie bepaalt daarna welke titels van die shortlist een nominatie krijgen. Van den Bergh en il Luster zitten daarom al vanaf eind november, toen bekend werd dat Varièté op de shortlist stond in spanning, en het enige wat ze kunnen doen is wachten tot de nominaties bekend worden. Maar wat betekent het nou als Varièté die Oscarnominatie krijgt, en wint?
Krijgt Varièté in veel landen dan ineens een bioscoop- of DVD release zodat duizenden mensen gaan betalen om de film te zien? Hoogstwaarschijnlijk niet. Er is bij korte animatiefilms dan ook nauwelijks financieel voordeel na een nominatie of het winnen van een Oscar, daarom zijn campagnes met advertorials die al snel in de vele tienduizenden euro's lopen vaak ook niet te betalen voor kanshebbers in deze categorie. Het enige wat il Luster Producties kan doen om die eer te verzilveren is hopen dat ze door de bekendheid die de Oscars met zich meebrengen makkelijker een budget bij elkaar krijgen om een internationale lange animatiespeelfilm te maken. Kortom, het is een grote eer maar rijk zullen ze er niet snel van worden.
Varièté moet het opnemen tegen o.a. Partly Cloudy, de short van Pixar die voor Up te zien was en het Canadese Runaway van Cordell Barker die slechts drie korte animatiefilms heeft gemaakt, twee daarvan kregen eerder al een Oscarnominatie. Maar de grootste kanshebber is misschien nog wel A Matter Of Loaf and Death van Nick Park die met zijn vierde stop-motion over Wallace & Grommit weer op de shortlist staat. Eerder kreeg hij één nominatie en won hij twee keer de Oscar voor beste korte animatiefilm. Kijk op animatie.blog.nl voor een overzicht met foto's en clips van alle tien de kanshebbers.
Hieronder een clip van korte animatiefilm Varièté.
De tweede Nederlandse productie die op een shortlist staat is Oorlogswinter van regisseur Martin Koolhoven. De verfilming van de bestseller van Jan Terlouw vertelt het verhaal van de veertienjarige Michiel, die in de winter van 1945 onverwachts de verzorging van een gewonde Britse militair op zich neemt. Dat is voor hem het begin van een groot avontuur vol spanning en actie. De film ontving o.a. een Platina Film (400.000 bezoekers), de Rembrandt Award voor beste film en, na negen keer genomineerd te zijn, drie Gouden Kalveren.
Oorlogswinter is onze officiële inzending voor de categorie beste niet-Engelstalige film. Na een nationale rel bleek dit achteraf gezien toch de enige juiste inzending waarmee wij dit jaar de meeste kans maken op een Oscar. Dat blijkt wel door de plaatsing op de shortlist, daarvoor hebben de producenten Isabella Films, Fu Works en Holland Film, die Nederlandse film in het buitenland promoot, alleen wel iets meer voor moeten doen dan bij de animatiefilm Varièté.
De Academy heeft besloten dat de 65 films die dit jaar door de verschillende landen werden ingezonden allemaal evenveel kans moeten maken op een nominatie. Elke inzending moet door de leden op dezelfde manier bekeken worden. Daarom is het niet toegestaan om screeners of ander materiaal van films in die categorie naar de leden van de Academy te sturen want niet elk land heeft daar een budget voor, het zou dus niet eerlijk zijn als dat wel mocht. Wat wel mag is adverteren en het zelf organiseren van screenings voordat de officiële screenings plaatsvinden, en dat hebben de producenten en Holland film om de volgende reden dan ook gedaan.
Het is heel belangrijk om een 'buzz' te creëren rondom een inzending voor beste niet-Engelstalige film want de kans is groot dat de film anders misschien wel helemaal niet wordt bekeken. Er zijn namelijk ongeveer 200 leden die samen alle 65 films kijken, dat doen ze in drie groepen, elke groep kijkt eenderde van de 65 films. Tijdens de officiële screenings krijgt elk lid een lijstje met 18 titels waarvan ze er minimaal 14 moeten kijken. Er zijn dus gemiddeld 4 films die ze overslaan, en als Oorlogswinter daar net bij zit is de kans op een nominatie heel klein. Na het zien van een film moeten ze direct een waardering geven, die worden opgeteld en aan de hand daarvan wordt de shortlist samengesteld.
Om ervoor te zorgen dat Oorlogswinter zoveel mogelijk wordt bekeken hebben ze een hele goede publicist ingehuurd: Tatiana Detlofson, die deed eerder de promotie voor o.a. Kolja (1997), Divided we Fall (2001), Zelary (2004) en As it is in Heaven (2005), allemaal niet-Engelstalige films die genomineerd zijn voor een Oscar. Zij heeft, nog voor de officiële, zelf drie screenings georganiseerd waar zoveel mogelijk leden van de Academy en professionals uit de industrie voor uit waren genodigd. Allemaal met doel om die 'buzz' zo groot mogelijk te maken, want hoe meer mensen de film gezien hebben en erover praten hoe groter de 'buzz' is, en de kans dat het één van de 14 films is die wordt bekeken.
Dat dit allemaal goed heeft uitgepakt is ondertussen wel duidelijk, Oorlogswinter staat op de shortlist voor beste niet-Engelstalige film. Volgens het vakblad The Hollywood Reporter is het zelfs "één van de best gemaakte titels" en een grote kanshebber. Maar wat betekent het nou als Oorlogswinter die Oscarnominatie krijgt, en wint?
De bekendheid die de Oscars met zich meebrengen hebben er nu al voor gezorgd dat regisseur Martin Koolhoven door twee agenten is benaderd om een speelfilm in Amerika te maken. Mocht Oorlogswinter een nominatie krijgen dan zal die aandacht nog groter worden, en als Koolhoven uiteindelijk met het beeldje naar huis mag gaan is hij direct gelanceerd als internationale regisseur. Daarnaast zal de film, die nu al verkocht is aan een aantal landen, aan nog veel meer landen worden verkocht wat een grote financiële meevaller zou betekenen voor de producenten. En dan hebben we het nog geeneens gehad over N279 Entertainment, het pas opgerichte productiehuis van Els Vandevorst (medeoprichter Isabella Films) en Martin Koolhoven, dat dan waarschijnlijk een kantoor kan openen in Hollywood.
Oorlogswinter krijgt op de shortlist concurrentie van negen andere titels waaronder het Franse Un prophète en Das weisse Band van de Duitse regisseur Michael Haneke. Die laastste film wordt over het algemeen gezien als de winnaar van de Oscar voor beste niet-Engelstalige film. Bekijk hier de hele shortlist. Als de nominaties bekend zijn moet er opnieuw gestemd worden door alle 6000 leden van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences.
De Oscarnominaties worden dinsdag 2 februari bekendgemaakt en zijn live te zien op de website van de Academy Awards. De uitreiking van de Oscars vindt plaats in de nacht van 7 op 8 maart en is voor de digitale abonnees van de grotere televisieaanbieders gratis te bekijken op Film1.
Met dank aan il Luster Producties, Holland Film, Martin Koolhoven en De Filmkrant.
